ชีวประวัติ หลวงพ่อไพบูลย์ วัดอนาลโยทิพยาราม

[ขุนแผน]

ประวัติ หลวงพ่อไพบูลย์ สุมังคโล วัดอนาลโยทิพยาราม

เดือนพฤษภาคม 2552 ที่ประชุมมหาเถรสมาคม มีมติแต่งตั้ง พระเทพมงคลสุธี (สีแพง รตนโชโต) อายุ 73 พรรษา 54 รองเจ้าคณะภาค 4-5-6-7 (ธรรมยุต) เป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค 4-5-6-7 (ธรรมยุต) เป็นเหตุให้ผู้ดำรงตำแหน่งรองเจ้าคณะภาค 4-5-6-7 (ธรรมยุต) ว่างลง

ต่อมาที่ประชุมมหาเถรสมาคมได้พิจารณา เห็นว่า พระเทพวิสุทธิญาณ เจ้าอาวาสวัดอนาลโยทิพยาราม เป็นผู้มีคุณสมบัติครบถ้วนตามกฎมหาเถรสมาคม จึงได้มีมติแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งรองเจ้าคณะภาค 4-5-6-7 (ธรรมยุต) สืบแทน เพื่อรับสนองดำเนินกิจการคณะสงฆ์ให้เป็นไปด้วยความเรียบร้อย

ปัจจุบัน พระเทพวิสุทธิญาณ (ไพบูลย์ สุมังคโล) สิริอายุ 74 พรรษา 44 เป็นเจ้าอาวาส วัดอนาลโยทิพยาราม (ดอยบุษราคัม) ซึ่งตั้งอยู่บนดอยบุษราคัม บ้านสันป่าม่วง หมู่ที่ 6 ต.สันป่าม่วง จังหวัดพะเยา จากตัวเมืองไปเส้นทางพะเยา -เชียงราย ประมาณ 7 กิโลเมตร

ประวัติหลวงพ่อไพบูลย์ สุมังคโล วัดอนาลโยทิพยาราม
อัตโนประวัติ พระอาจารย์ไพบูลย์ มีนามเดิมว่า ไพบูลย์ สิทธิ เกิดเมื่อวันที่ 3 สิงหาคม 2477 เป็นบุตรของคหบดีชาวอำเภอเกาะคา โยมบิดา-มารดา ชื่อ นายกองแก้ว และ นางคำ สิทธิ

ในวัยเยาว์ ได้เข้าศึกษาที่โรงเรียนปรินส์รอยแยลส์ จ.เชียงใหม่ เรียนจบชั้นมัธยม ศึกษาปีที่ 6 ก่อนไปประกอบอาชีพหาเลี้ยงตน จนอายุ 29 ปี จึงได้เข้าพิธีอุปสมบทที่วัดป่าสำราญนิวาส อ.เกาะคา จ.ลำปาง มีพระ ครูธรรมาภิวัฒน์ เป็นพระอุปัชฌาย์

หลังอุปสมบทได้อยู่จำพรรษา ณ วัดป่าสำราญนิวาส ภายใต้การอบรมจากพระอาจารย์ หลวง กตปุญโญ เจ้าอาวาส เมื่อมีความก้าว หน้าจากการปฏิบัติธรรมแล้ว ได้ออกท่องธุดงค์ไปจำพรรษาในภาคอีสาน และกลับธุดงค์ขึ้นมาแถบป่าเขาในเขตเชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน เชียงราย

พ.ศ.2513 หลวงพ่อไพบูลย์ สุมังคโลได้มีโอกาสไปร่วมงานถวายเพลิงศพพระอาจารย์สม ที่ อ.แม่เมาะ ได้พบกับ พระอาจารย์ทอง ที่เดินทางมาจากวัดอโศการาม จึงได้ชักชวนพระไพบูลย์ออกเดินธุดงค์หาความวิเวก คณะของหลวงพ่อไพบูลย์ สุมังคโลท่านได้ผ่าน มาถึง จ.พะเยา ได้พักบำเพ็ญสมณธรรมอยู่วัดร้างและจำพรรษา ณ วัดร้างแห่งนี้ ชาวบ้านแถบนั้นได้มาทำบุญฟังเทศน์ เกิดความเลื่อมใสศรัทธา พากันอาราธนาให้ท่านอยู่ ช่วยบูรณะวัดร้างขึ้นใหม่

อยู่ช่วยปฏิสังขรณ์วัดร้าง จากสภาพวัดร้าง จนมีสภาพดีขึ้นตามลำดับ พร้อมกันนี้ได้ยื่นหนัง สือขอสร้างวัดไปยังกรมการศาสนา ได้รับอนุญาต ให้สร้างเป็นวัดในพระพุทธศาสนา มีนาม "วัดรัตนวนาราม"ต่อมาได้มี ชาวบ้านจากบ้านสันป่าม่วง บ้านสันบัวบก บ้านสันป่าบง เข้ามาอาราธนาท่านไปดูสถานที่สำคัญ บนดอยสูง ฝั่งกว๊านพะเยาด้านตะวันตก เพื่อสร้างเป็นสำนักสงฆ์ไว้เป็นที่บำเพ็ญกุศลของชาวบ้าน

สำนักสงฆ์แห่งนี้ ในเวลาไม่นาน ได้รับการยกฐานะให้เป็นวัด ชื่อ วัดอนาลโยทิพยาราม ได้รับประกาศจากกระทรวงศึกษาธิการ อนุญาตให้เป็นวัดโดยสมบูรณ์ วันที่ 20 มกราคม 2530

ลำดับสมณศักดิ์ พ.ศ.2517 หลวงพ่อไพบูลย์ ได้รับแต่งตั้งเป็นพระฐานานุกรมของพระเทพวราภรณ์ เลขานุการของสมเด็จพระสังฆราชวัดราชบพิธ ที่ พระครูปลัด พ.ศ.2524 ได้รับพระเมตตาจาก สมเด็จพระญาณสังวร วัดบวรนิเวศวิหาร แต่งตั้งเป็นพระฐานานุกรมที่ พระครูปลัดสัมพิพัฑฒญาณาจารย์

พ.ศ.2532 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญ ฝ่ายวิปัสสนาธุระ ที่พระปัญญาพิศาลเถร พ.ศ.2547 ได้รับพระ ราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นราชฝ่ายวิปัสสนาธุระ ที่พระราชสังวรญาณ
พ.ศ.2551 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นเทพฝ่ายวิปัสสนาธุระ ที่ พระเทพวิสุทธิญาณ

ผลงานด้านการพัฒนา พระเทพวิสุทธิญาณ หรือ พระอาจารย์ไพบูลย์ สุมงฺคโล เป็นผู้อุปถัมภ์ในการก่อสร้างพระบรมรูปรัชกาลที่ 8 โรงพยาบาลอานันทมหิดล จ.ลพบุรี ท่านได้ช่วยจัดหาทุนจ้างครูไปสอนเด็กในถิ่นทุรกัน ดาร โรงเรียนบ้านภูเงิน อีกทั้งยังได้มอบทุนแก่คณะครูที่ปฏิบัติดีเด่นประจำปี และอุปถัมภ์ในการสร้างอุโบสถวัดป่าสำราญนิวาส

พระเทพวิสุทธิญาณ ได้มอบทุนการศึกษาให้แก่เด็กนักเรียนยากจนเป็นประจำทุกปีๆ ละ 1,000 ทุนๆ ละ 1,000 บาท ได้จัดสร้าง พระพุทธรูปสมัยเชียงแสน ทูลเกล้าฯถวาย สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ประดิษฐานประจำที่ว่าการอำเภอทุกอำเภอของจังหวัดเชียงราย เป็นต้น

ผลงานด้านการศึกษา พระอาจารย์ไพบูลย์ ท่านได้ให้ความสำคัญด้านการศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลีเป็นอย่างยิ่ง ด้วยถือว่าเป็นรากแก้วสำคัญของพุทธศาสนา เพราะภาษาบาลีเป็นภาษาที่รักษาพระพุทธพจน์ไว้อย่างสมบูรณ์ที่สุด การศึกษาพระบาลี ดุจเป็นการได้เข้าเฝ้าพระบรมศาสดา และได้สดับฟังพระสัทธรรมจากเบื้องพระ พักตร์ ยิ่งศึกษายิ่งเกิดกุศลบุญ

พระอาจารย์ไพบูลย์ สุมงฺคโล ท่านได้มอบหมายให้ท่านพระครูปลัด พิศิษฐ์ (ครูบาอั๋น) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสเป็นอาจารย์ ใหญ่ บริหารจัดการ เปิดการเรียนการสอนเมื่อปี พ.ศ.2545 จนถึงปัจจุบัน โดยมีนัก เรียนผู้สอบพระปริยัติธรรมแผนกธรรมบาลี รวมประโยคต่างๆ จำนวน 54 รูป และปีนี้จะเป็นปีแรกที่มีสำนักเรียนแห่งนี้ส่งนักเรียนสอบครบทุกประโยค ตั้งแต่ประโยค 1-9

ณ วันนี้ พระเทพวิสุทธิญาณ ได้รับเป็นประธานจัดสร้างวัดพระจอมเกล้าราชานุสรณ์ (เฉลิมพระเกียรติ ครบ 200 ปี) ต.วิเชตนคร อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง เป็นวัดที่คณะกรรมการบริหารคณะธรรมยุต ได้อนุมัติให้สร้างขึ้นในปีมหามงคลวโรกาสคล้ายวันพระบรมราชสมภพ ครบ 200 ปี ในวันที่ 18 ตุลาคม 2547 แห่งรัชกาลที่ 4 ผู้ทรงสถาปนาคณะสงฆ์ธรรมยุต เพื่อเป็นการประกาศพระเกียรติ คุณของพระองค์ให้แผ่ไพศาลและสนองพระคุณูปการและเป็นการแสดงกตัญญูกตเวทิตาธรรม อุทิศถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระองค์ผู้ทรงพระคุณอันประเสริฐ

พระเทพวิสุทธิญาณ เป็นพระเถระที่มีปฏิปทาเป็นพระกัมมัฏฐานในสายพระอาจารย์ ใหญ่มั่น ภูริทัตโต เป็นที่เคารพเลื่อมใสของชาวบ้านในเขตจังหวัดพะเยาและจังหวัดใกล้เคียง ท่านมีความเคร่งครัดต่อการฝึกฝนวิปัสสนากรรมฐาน

ด้วยกิตติศัพท์ แห่งคุณงามความดีที่ท่านได้ฟื้นฟูสภาพจากสำนักสงฆ์วิปัสสนาที่ไม่มีอะไรเลย จนกลายเป็นวัดที่โดดเด่น คือ วัดอนาลโยทิพยาราม จนเป็นที่นับถือเลื่อมใสของพุทธศาสนิกชนทั่วไป

[แก้วจ๋าหน้าร้อน]

  อนุโมทนาสาธุครับผม