สมุดภาพเมืองไทยในอดีตหอศิลปกรุงเทพ 2552

[होशདངພວན2017]

โลกใบนี้ช่างวุ่นวายยิ่งนัก
สงครามก็กำลังจะเกิด
อากาศวิปริต
โรคระบาดร้ายแรง
ก็ยังดำเนินอยู่ต่อไป

เราไม่รู้สึกตัวเราก็ไม่สนใจกับสิ่งที่เรียกว่าศิลปะอย่างที่ท่านทั้งหลายโดยมากก็เป็นอย่างนั้น ยกเอาเรื่องของศิลปะไว้เป็นเรื่องหลอกลวง เป็นเรื่องหลอกคนเอาสตางค์เป็นอย่างนั้นไปเสีย นี่มันเข้าใจผิดกันอยู่ ถ้าเข้าใจถูกจับใจความของพระธรรมให้ได้ตรงที่มีความงามแล้วคนก็จะมีความพอใจในศิลปะคือการทำให้มันงาม โดยการใช้พระธรรมให้ถูกต้อง เรื่องนี้มันสำคัญอยู่ที่ความมีสติ ถ้ามีสติพอ ก็สามารถจะทำได้ในการที่จะรักษาไว้ ซึ่งความงามในทุกแง่ทุกมุมของธรรมะที่เกี่ยวกับชีวิตของเราในทุก ๆ กรณี ในทุก ๆ ขั้นตอน และในทุก ๆ คนด้วยอาตมาพูดอย่างนี้ว่า ทุก ๆ คนด้วย ไม่ว่าคฤหัสถ์ บรรพชิต ไม่ว่าเด็กเล็ก ผู้ใหญ่ ผู้เฒ่า มีความจำเป็นที่จะต้องรู้จักทำให้ชีวิตนี้ประกอบไปด้วยความงาม คือมีพระธรรม เหมือนกับว่าพระธรรมนี้จำเป็นสำหรับมนุษย์ทุกขั้นทุกตอนแห่งวิวัฒนาการของเขาทีเดียวเอาละ เป็นอันจำกัดความได้ว่า ถ้าศิลปะแล้วก็ต้องงาม ต้องเป็นงานฝีมืออันละเอียด แล้วก็สำเร็จประโยชน์ถึงที่สุด ในความหมายนั้น ๆ ฉะนั้นถ้าไม่งามก็ไม่ใช่ศิลปะ เช่น กินข้าวมูมมาม ซูดซาด นี้งามหรือไม่งาม? ตามธรรมดาก็จะถือว่ามันไม่งามนั่นก็เพราะว่ามันไม่มีศิลปะในการกินอาหารนั่นเองถ้าว่ากินได้เรียบร้อยเหมือนอย่างพระที่ถือวินัย นั่นก็งาม นั่นก็คือมีศิลปะ หรือมีธรรมะ ซึ่งเป็นสิ่งเดียวกันกับที่เรียกว่าศิลปะ ฉะนั้น เรามาพิจารณาดูกันในข้อนี้

ว่าทำอย่างไรจึงจะรักษาไว้ได้ซึ่งความงาม? บางคนอาจจะคิดว่า อาตมาหมายความว่า ความงามมันมีอยู่แล้ว ไม่ต้องสร้างขึ้นมา เราเพียงแต่รักษาอย่างนั้นหรืออย่างไร? อาตมาก็จะพูดว่าอย่างนั้นแหละ ยืนยันว่าอย่างนั้นแหละ ความถูกต้องนี้มันมีอยู่โดยธรรมชาติ ความสงบมีอยู่โดยธรรมชาติ ความวุ่นวายความไม่ถูกต้องนี้เพิ่งมาถ้าเรารู้จักธรรมชาติของจิต เราจะรู้ตามพระพุทธภาษิตที่ได้ตรัสไว้ว่า จิตนี้มีปรกติประภัสสร คือ ใส ผ่อง ใสอยู่ตามธรรมชาติ แล้วก็เศร้าหมองเมื่ออุปกิเลสจรเข้ามา เหมือนกะว่า เพชรนี้มันมีนาที่ใส น้ำเพชรที่สวยงามอยู่ในเพชร ถ้ามีอะไรมาปิดบังเสีย มันก็ไม่ปรากฏ มันก็ไม่งาม แม้ว่าธรรมชาติเดิมของมันจะงาม เช่น ความที่ไม่ได้เจียระไน ยังมีผิวขรุขระ นี่มันก็ไม่งาม เพราะความที่ไม่ได้เจียระไนนั้นมันบังเอาไว้เสีย หรือว่าเจียระไนแล้วแต่ถ้ามันเปื้อนโคลน เปื้อนสี เปื้อนของสกปรก มันก็ไม่งามเหมือนกัน ฉะนั้นเราถือว่าโดยธรรมชาตินี้ จิตนี้เป็นประภัสสร(งาม)แล้วก็เสียความงามไปเมื่อมีกิเลสคือความเศร้าหมองเข้ามาปกปิด ฉะนั้น ความมีกิเลสจึงไม่งาม ความไม่มีกิเลสจึงเป็นความงามอยู่โดยธรรมชาติ

https://www.img.in.th/images/4ab00ef8ac56667453524e18922b02a7.jpg

https://www.img.in.th/images/2f1e294dec4d1b12d42ff248416af4e1.jpg

https://www.img.in.th/images/770d07eaf226695590f54c3882527ad3.jpg