ภาพลวงตา

[時々होशདང一རພຊຍ๛]

เจริญสุข-> ท่านนักศึกษาทุกท่าน วันนี้หลวงลุงขอนำเสนอมุมมองอีกมุมหนึ่ง ในหัวข้อ ภาพลวงตา หลวงลุงคิดว่า โลกนี้เต็มไปด้วยกับดักและหลุมพราง  ถ้า เราไม่ระมัดระวัง แน่นอนย่อมมีโอกาสพลาดพลั้ง แล้วตกหลุมพรางและกับดักอันนั้น จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่เราจะต้องใช้สติและปัญญา พิจารณาทุกสิ่งทุกอย่าง หลวงลุงขอนำเสนอมุมมองของโลกอีกด้านหนึ่ง ที่ไม่ค่อยมีใครคิด เพราะว่า มองไปแล้วคล้าย ๆ กับมองโลกในแง่ร้าย แต่เราก็จำเป็นที่จะต้องมอง เพื่อที่จะได้มองโลกให้ทะลุปรุโปร่ง เพราะว่าในอนาคตข้างหน้าของท่านทุกคน นอกจากรักษาตัวสร้างครอบครัวแล้ว ทุกท่านจะต้องเป็นบุคลากรที่สำคัญของประเทศชาติ หลายท่านอาจจะเป็นผู้บริหารดูแลปกครองประเทศ จะได้นำพาประเทศชาติไปรอดและปลอดภัยโลกนี้มี ๒ ด้านเสมอ คล้ายกับกลางวันและกลางคืน ที่สุดของความมืด ก็คือ ความสว่าง และที่สุดของความสว่าง ก็คือ ความมืด หมุนเวียนกลับไปกลับมาอยู่อย่างนี้ ในทำนองเดียวกัน ที่สุดของความเกิด ก็คือ ความตาย และ ที่สุดของการได้มา ก็คือ การสูญเสีย  คำว่า สูญเสีย ฟังแล้วก็น่าใจหาย บางทีเราอาจจะนึกขัดแย้งในใจว่า จะเสียไปได้

อย่างไร เราได้มาแล้วก็เก็บรักษาเอาไว้ให้ดี แต่ในความเป็นจริงแล้ว ไม่ใช่อย่างนั้น ตัวเรานี้แหล่ะ จะสูญเสียไป พลัดพรากจากของที่เรารักไป  แล้วก็ ที่สุดของการได้เจอกัน ก็คือ การจากกัน และสุดท้าย พบกันปลายทาง คือ พลัดพรากจากของที่รัก  ทุก สิ่งทุกอย่างบนโลกนี้ ไม่มีสาระและแก่นสาร ไม่นานก็ต้องเสื่อมสลายไปตามกาลเวลา นี้คือ ความจริงที่เราจะปฏิเสธไม่ได้เลย เกิดเพื่อตายแท้ ๆ ได้เพื่อรอวันสูญเสีย เจอเพื่อรอวันจาก พบกันเพื่อรอวันพลัดพราก  นี้คือ ความจริงของชีวิต ความจริงฟังดูแล้วโหดร้าย แต่สุดท้าย ก็ยังดีกว่าภาพลวงตา  โลกนี้เป็นโลกของมายา

ดาวน์โหลดไฟล์ไปเผยแพร่ต่อได้จ้า อนุโมทนาจ้า

[時々होशདང一རພຊຍ๛]

ข้อที่ ๑ ทุกข์ที่มาในรูปแบบของความสุข ยกตัวอย่าง คู่รักดาราทั้งหลาย หลายคู่แต่งงานกันแล้ว สุขได้ไม่นาน ความทุกข์ก็ย่างกรายเข้ามา ส่วนใหญ่จะเป็นอย่างนั้น เพราะนอกจากสิ่งภายนอกจะไม่แน่นอน ที่สำคัญใจของคนเรานั้น ปรวนแปรไม่แน่นอน เที่ยวเตร่ เฮฮา ดื่มสุรา นารี ฯลฯ เป็นแค่ความสุขเพียงชั่วคราวเท่านั้น นำมาซึ่งความสูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สิน หรือติดโรคภัยไข้เจ็บ และอันสุดท้าย ความสุขที่นึกว่ามีความสุข คือ มีทรัพย์สิน เงินทอง บ้านช่อง ของมีค่ามากมาย สุดท้ายต้องตายเพราะสิ่งเหล่านั้นก็มาก ดังที่ภาษิตจีนว่าไว้ว่า ผู้ชายคนนี้เขาไม่มีความผิด แต่ที่เขาต้องตายเพราะในร่างกายเขามีหยกที่มีค่าข้อนี้สำคัญมาก อะไรก็ตามที่เราปรารถนา สิ่งนั้นย่อมเป็นเป้าหมายของการไล่ล่า ใคร ๆ ก็อยากได้ ไม่เว้นแม้กระทั่ง คนรักคู่ครอง

ข้อที่ ๒ ความเกลียดในรูปแบบของความรัก ต้นทาง คือ ความรัก ปลายทาง คือ ความเกลียดชัง เพราะฉะนั้น จึงมีคำพูดว่า รักน้อย ๆ แต่รักนาน ๆ ตรงกับภาษิตจีนที่บอกไว้ว่า {ฉิง เสิ่น ปู้ จิ่ว} รักยิ่งลึกเท่าไหร่ ยิ่งอยากฆ่าให้ตายมากเท่านั้น เป็นเรื่องแปลกมาก คล้ายกับที่เราทานน้ำแกงที่รสจัด อร่อยก็จริงแต่เราไม่สามารถทานบ่อย ๆ ได้ แต่ถ้าเป็นต้มจืดเราจะทานได้ทุกวัน เพราะฉะนั้น ไมตรีของสุภาพบุรุษจึงจืดคล้าย ๆ กับน้ำ แต่สำหรับไมตรีจิตมิตรภาพของคนพาล จะหวานปานน้ำผึ้ง ดังคำที่ว่า อ่อนหวานปานน้ำผึ้ง ก้นบึ้งย่อมมีทั้งเผ็ดและขม เพราะในความอ่อนหวาน ถ้าหวานเกินไป แสดงว่าแฝงความต้องการเอาไว้

[時々होशདང一རພຊຍ๛]

ข้อที่ ๓ ความผิดหวังมาในรูปแบบของความสมหวัง ทำไมโลกถึงเป็นมายาเช่นนั้น เพราะว่าคนเราถูกหลอกด้วยภาพลวงตา  คือ เห็นของที่ไม่งาม ว่าเป็นของที่งาม อย่างเช่น ร่างกายของคนเราที่เห็นว่างาม แต่แท้จริงแล้วประกอบด้วยซากพืชและศพสัตว์นานาชนิด ที่นำมาปรุงแต่ง ร่างกายของคนเรามีทวารทั้ง ๙ คือ สองตา สองหู สองจมูก ปาก ทวารหนัก ทวารเบาทั้งหลาย ล้วนแต่มีอุจจาระตา อุจจาระหู อุจจาระมูก อุจจาระฟันหรือขี้ฟัน ยิ่งร้ายหนักไปกว่านั้น ทุกขุมขนของคนเราจะมีสิ่งสกปรกไหลออกอยู่ตลอดเวลา ทุกคนเห็นร่างกายของตนเองย่อมคิดว่างามอยู่เสมอ เพราะหลงตัวเอง
ข้อที่ ๔ เห็นของที่ไม่เที่ยงว่าเป็นของที่เที่ยง สรรพสิ่งทั้งหลายในโลกนี้ ย่อมตกอยู่กับพระไตรลักษณ์ คือ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ทนอยู่ไม่ได้ ย่อมเสื่อมสลาย เพราะว่ามันไม่มีตัวตน จำเป็นต้องอาศัยเหตุปัจจัยภายนอกปรุงแต่งขึ้นมา จึงต้องปรวนแปรเสื่อมสลายไปตามกาลเวลา โดยเฉพาะอารมณ์ของผู้คน ย่อมหาความแน่นอนไม่ได้ ประเดี๋ยวรัก ประเดี๋ยวชัง

ข้อที่ ๕ ความทุกข์มองเห็นเป็นความสุข  มองเห็นภาพลวงตาภายนอกเป็นความสุข ถ้าเป็นความสุข หมายความว่า สิ่งนั้นย่อมเป็นอมตะนิรันกาล ไม่ปรวนแปร อย่างเช่น สังขารเรา ต้องไม่แก่ ต้องไม่เจ็บและต้องไม่ตาย เนื้อหนังมังสาไม่เหี่ยวย่น เต่งตึงอยู่ตลอดเวลา จึงจะเรียกว่า เป็นความสุข คำว่า ทุกข์ คือ ปรวนแปร คงสภาพอยู่ไม่ได้  แต่เราจะมองข้ามไปทันที พอตาเราได้เห็นรูป หูเราได้ยินเสียง จมูกได้กลิ่น กายได้สัมผัสและอารมณ์ต่าง ๆ ที่มากระทบใจ ก็จะหลงใหลไปตามภาพลวงตาเป็นส่วนมาก จึงมองเห็นความทุกข์เป็นความสุข ภาพลวงตาเหมือนกับฟิล์มหนังเป็นแผ่น ๆ พอเข้าเครื่องกรอ กลายเป็นเรื่องเป็นราวเช่นเดียวกับ รูปที่มากระทบตา เสียงที่มากระทบหู กลิ่นที่มากระทบจมูก รสที่มาสัมผัสลิ้น สัมผัสที่มากระทบกาย อารมณ์ที่มากระทบใจ กระทบแล้วก็ดับไปเป็นตอน ๆ ส่วนใครส่วนมัน ตาส่วนตา หูส่วนหู รูปส่วนรูป แต่แล้วสภาพรู้ในใจของเรานี้แหล่ะ คือ เครื่องกรอหนัง กรอไปเป็นเรื่องเป็นราวไม่รู้จักจบจักสิ้น ไปเรื่อย ฟุ้งซ่าน ก็เลยกลายเป็นความอยาก ต้องการอะไรมากมาย เป็นเรื่องที่น่ากลัว

[時々होशདང一རພຊຍ๛]

หลวงลุงขอให้ท่านนิสิตทั้งหลายตั้งใจฟัง เผื่อวันข้างหน้าจะได้นำข้อคิดเหล่านี้ไปใช้นำทางในการดำเนินชีวิต และจะไม่หลงมายาหรือภาพลวงตา เพราะว่าข้างในเราก็หลอกตัวเราเอง ข้างนอกก็กำลังลวงเรา เพื่อที่จะให้เราตกหลุมพรางและกับดัก เจี่ย เจ้ ซื่อ ต้า หยิบยืมนึกเอาเองว่า ธาตุทั้ง ๔ ดิน น้ำ ลม ไฟ นึกว่านี้ล่ะเป็นร่างกายของเรา ซึ่งแท้ที่จริงแล้ว ร่างกายนี้ รีไซเคิลมาจากซากพืชและศพสัตว์ทั้งนั้น ไม่มีส่วนไหนที่เป็นของเราได้เลย แต่เราก็นึกว่านี้ล่ะเป็นเรา ที่เราลวงตัวเราเอง ข้างนอกลวงไม่เท่าไหร่ แต่ถ้าใจเราลวงตัวเรา ใครก็ช่วยไม่ได้ ซื่อ ต้า หมายถึง ดิน น้ำ ลม ไฟ นึกว่าเป็นร่างกาย ใจของเราเดิมมันไม่มี มันว่างเปล่า มันมีแค่ จิตเดิม{ One Mind} ผสมกลมกลืนกับจักรวาล ซึ่งจิตดวงนี้ก่อนที่เราจะเกิดก็มีอยู่แล้ว หลังจากที่เราตายไปก็ยังคงอยู่อยู่ เขาเรียกว่า จิตเดิม แต่ว่าจิตที่เราคิดนึกว่าเป็นเรานั้น เพราะว่าเราไปรับเอารูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส อารมณ์ภายนอก ว่าเป็นเรา สิ่งที่เรามองเห็นนั้น ก็ไม่มีตัวตน เช่นเดียวกับร่างกายของเรา เมื่อภาพที่ปรากฏเรามองทะลุมิติไปได้ ก็จะเห็นเป็นภาพลวงตา ดังเช่น เงาพระจันทร์ที่อยู่ในน้ำ เงาพระจันทร์ยังดีที่มองเห็น แต่ใจของเรานั้นมองไม่เห็น ไขว่คว้าก็ไม่เจอ ถ้าเรามองทะลุสิ่งนี้ไปได้ ก็จะไม่มีทุกข์ โศก โรคภัยต่าง ๆ ก็จะหายไปหมด

[時々होशདང一རພຊຍ๛]

ก่อนเราเกิดหน้าตาเราเป็นยังไงก่อนที่เราจะเกิด เรามีค่าเท่ากับศูนย์ แล้วหลังจากที่เราตายไปแล้ว สภาพของเราจะเป็นอย่างไร เช่นเดียวกันมันก็มีค่าเท่ากับศูนย์ เพราะฉะนั้น ศูนย์ไปคูณกับอะไรย่อมได้ศูนย์ จึงมีศัพท์ทางพระว่า สุญญตา หมายความว่า ความว่างเปล่า แล้วเราจะได้ปล่อยวาง จากความยึดมั่น ถือมั่น ที่ลวงตา ลวงใจทั้งหลาย และจะได้เป็นอิสระ ความคิด จะได้มีสติ ปัญญาจะได้เกิด
สุภาษิตจีนกล่าวไว้ว่า เล้อ จี๋ เสิ่ง เป่ย สุขที่สุดนั้นแหล่ะทุกข์จะมาถึงแล้ว เพราะฉะนั้น ยามใดที่ท่านสุขและสมหวัง ขอให้ระมัดระวังกายและใจ อย่าประมาท อย่าหลงใหลไปกับความสุขอันนั้น เพราะว่าถ้าถึงที่สุดของมันเมื่อไหร่ ความทุกข์ก็จะมาทันที เราต้องเตรียมรับสถานการณ์อีกด้านหนึ่งของความจริงของชีวิต  เมื่อ เข้าใจเรื่องโลกของมายาภาพลวงตา จะได้ทำใจให้เป็นกลาง ไม่หลงรัก หลงชังจนสุดโต่ง ไม่ว่าผิด ชอบ ชั่ว ดี สำเร็จหรือล้มเหลว สุดท้าย กลายเป็นอากาศธาตุ

โลกของเรานี้ ดูเหมือนกว้างใหญ่ไพศาล ผืนดินกว้างใหญ่ แม่น้ำ ภูเขา ลำธาร ทั้งหลาย แต่เมื่อเทียบกับจักรวาลแล้วเป็นได้แค่เม็ดฝุ่นเท่านั้น จักรวาลไร้ขอบเขต เทียบกันแล้วโลกเราเป็นได้แค่เม็ดฝุ่น และผืนดิน แม่น้ำ ภูเขา ลำธาร สรรพสิ่งทั้งหลาย เป็นได้แค่เงาในฝุ่นเท่านั้น เลือดเนื้อของเรา ร่างกายของเราเป็นได้แค่เงาใน ฝุ่น แล้วจะนับประสาอะไรกับเกียรติยศ ชื่อเสียง เป็นได้แค่เงาของเงาในฝุ่นเท่านั้น ขอให้ท่านทั้งหลายได้ไตร่ตรอง อย่ามองเหมือนเด็กที่ยืนอยู่บนภูเขา แล้วบอกว่าดวงจันทร์มันเล็กกว่าภูเขา ไม่ใช่ดวงจันทร์มันใหญ่กว่าภูเขา ความปรารถนาของคนเรานั้น ช่างน่ากลัว ไร้ขอบเขต ภาษาพระท่านว่า ตัณหา คือ ความทะยานอยาก  ความปรารถนาไร้ขอบเขต แต่ว่าวัตถุที่เราต้องการ หรือบุคคลที่เราต้องการมีจำกัด

[時々होशདང一རພຊຍ๛]

รูปร่างดี ดีกว่าหน้าตาดี แต่มารยาทดี ดีกว่าทั้งหมด  สุจริต เป็นเกราะกำบัง อ่อนน้อมถ่อมตัว สิ่งใดขึ้นชื่อว่าเป็นยอด ย่อมอ่อนไหว อย่างเช่น ยอดหญ้า ยอดไม้ ถ้าแข็งจะไม่ใช่สิ่งที่สุดยอด แข็งแล้วจะหักทันที ดังเช่นสุภาษิตที่ว่า กล้านักมักม้วย สวยนักมักเศร้า เพราะใคร ๆ ก็มาไล่ล้า ใคร ๆ ก็มาเป็นอุปสรรคขัดขวาง จึงต้องมีเกราะกำบังกาย และเกราะกำบังกายที่ดีที่สุด ก็คือ เมตตาธรรม หมายความว่า อ่อนหวาน แต่ไม่ใช่หวานปานน้ำผึ้ง  อ่อน หวานสมานมิตร ไมตรีจิตคิดเมตตา ให้อภัยเป็นสรณะ โอนอ่อนผ่อนปรน ละมุนละม่อม ถนอมน้ำใจบุคคลรอบข้างรอบกายเรา หรือแม้แต่ตัวเราเอง อย่าเคร่งเครียดหรือเกลียดชังใคร จิตใจเราจะได้ไม่เศร้าหมอง มันเป็นเรื่องยาก การให้อภัยทานในใจ ไม่ใช่เรื่องง่าย ทำบุญทำทานสักแสนสักล้านก็ไม่ได้ประโยชน์ ถ้าจิตใจเรายังผูกโกรธ เราจะไม่โกรธใคร เพราะว่าคนในสังคม ส่วนใหญ่แยกออกมาได้ คือ คนดีและคนชั่ว คนดี จะไม่ทำอะไรให้ใครโกรธ ไม่กลั่นแกล้ง ไม่อิจฉา ไม่ริษยาใคร แต่คนพาลสันดานหยาบทั้งหลาย คนจิตใจคับแคบ มักจะมีจิตใจ

อาฆาต ริษยา พยาบาทถึงแม้ว่าบุคคลที่มีจิตใจคับแคบ อิจฉา ริษยา เขาจะทำอะไร กลั่นแกล้งเราสารพัดสารพันให้เราน่าจะโกรธก็ตาม แม้เราโกรธไป ก็ไม่มีประโยชน์ เพราะบุคคลเหล่านั้น เป็นบุคคลที่แก้ไขไม่ได้เสียแล้ว ยิ่งถ้าเราโกรธไป ไม่ให้อภัยฝ่ายตรงข้าม ยิ่งทำให้วุ่นวาย แล้วใครที่ไม่สงบ ก็คือ ตัวของเราเอง เราไม่ต้องไปโต้เถียงกับใคร เพราะถ้าเราพูดอะไรไปคนเขาตำหนิติว่าเรา ถ้าเหตุผลเขาถูก เราควรจะรับฟัง แต่ถ้าเขาไม่ถูก เราเป็นฝ่ายถูก เขาไม่ฟังเรา เราต้องเป็นฝ่ายให้อภัย เพราะไม่มีประโยชน์อะไรที่จะไปต่อล้อต่อเถียง จึงให้อภัยทั้งขึ้นทั้งล่อง ให้อภัยเป็นสรณะ วิชาความ รู้ความสามารถเป็นสิ่งที่มีค่า ต้องรักษาเอาไว้ให้ดี ประดุจหยกในหินไม่ให้ใครเห็นประกาย ถ้าใครรู้ใครเห็นเขาจะขุดขึ้นมาทันที เหมือนกระบี่ที่คมอยู่ในฝัก ชักออกมาก็ต้องฟัน

[時々होशདང一རພຊຍ๛]

อันวิชาความรู้เหมือนอาวุธ

ประเสริฐสุดซ่อนใส่ไว้ในฝัก

สงวนคมสมนึกใครฮึกฮัก

จึงค่อยชักฟาดฟันให้บรรลัย

ความสุขจากภายนอกนั้นชั่วคราว ความสุขที่ยืนยาวต้องเกิดจากใจของตนเอง และในความเป็นจริงแล้ว ให้กันไม่ได้ ไม่ใช่ได้มาจากการแสวงหา มันเกิดจากการ ลดความอยากและปรารถนา ปล่อยวางความยึดมั่น ถือมั่น

สรุป สิ่งใดที่มีคุณประโยชน์ สิ่งนั้นย่อมมีโทษมหันต์ หลวงลุงหวังว่าทุกท่านจะไม่มองโลกเพียงด้านเดียว ขอให้มองทั้ง ๒ ด้าน เผื่อใจเอาไว้จะได้ทำใจให้เป็นกลาง จะได้ไม่ต้องหลงรัก หลงชัง จนสุดโต่ง และก็ไม่ยึดมั่น ถือมั่นอะไรจนเกินไป จิตใจจะได้พบกับอิสระที่แท้จริง อย่าใช้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ไปตัดสิน ท่านต้องได้ยินเสียงที่คนเขาไม่ได้พูด และมองเห็นภาพพจน์ที่ไม่ปรากฏแก่สายตาของท่าน นี้คือ สุดยอดของปัญญา เพราะเสียงที่ได้ยิน และภาพที่ได้เห็น ล้วนแต่เป็นภาพลวงตา

ขอพึ่งอำนาจคุณพระศรีรัตนตรัย ดลบันดาลให้นิสิต นักศึกษาทุกท่าน สมความปรารถนาทุกสิ่งทุกอย่างที่หวังเอาไว้ ขอความสุข ความเจริญ จงมีแด่ทุกท่านด้วยเทอญเจริญพร

แสดงธรรมโดย องสรพจนสุนทร{เหยี่ยวคัง}แก่นิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ณ.วัดกุศลสมาคร

มัชฌิมประภาสปุญสถาน

ขอบุญกุศลที่ข้าพเจ้าได้กระทำนี้จงเป็นปัจจัยเกื้อหนุนสรรพชีวิตทั้งหลายให้ได้บำเพ็ญอนุตรวิถี กลับจิตแปรใจ ได้คืนจิตเดิม มีความสงบเย็นใจกาย ปราศจากเสียซึ่งสรรพกำทุกข์ ปลอดพ้นจากภัยเวร สงครามข้าวยาก ด้วยเดชะบุญนี้ จงช่วยค้ำชูบิดา - มารดา ครูบาอาจารย์ - ผู้มีพระคุณ ญาติสนิท - มิตรรัก ศัตรูหมู่มาร สรรพเจ้ากรรมนายเวร เทวาทุกชั้นฟ้า อารักษ์ทั่วชั้นดิน เหล่าภูติ นาคา - นาคี เหล่าวิญญา - หมู่เปรต - อสูรกายเหล่าสัตว์ใด ๆ จงเป็นผู้ได้รับอานิสงค์เดชะแห่งผลบุญนี้ท่วนทั่วทุกคนเทอญ......................

[แก้วจ๋าหน้าร้อน]

  อนุโมทนาสาธุครับ ขอบคุณครับพี่กัลยา