แสงธรรมนำใจ > หลวงปู่ ติช นัท ฮันห์
ดวงตะวันในใจฉัน : ภาค จักรวาลในของฝุ่นผง
มดเอ๊กซ:
การเห็นและความรักไปด้วยกันเสมอ
มีบางเวลาที่เราเฝ้าดูเด็กที่กำลังเล่นอะไรอยู่ เราจะคิดเรื่องอนาคต เรารู้ว่าชีวิตเต็มไปด้วยความ วิตกกังวล ความกลัว ความหวัง และความผิดหวัง เราจะวิตกกังวลและคิดถึงความดิ้นรนขวน ขวายที่พวกเขาต้องเผชิญในอนาคต ณ ชั่วขณะหนึ่งนั้นนั่นเองที่เราเข้าไปในตัวเด็ก ๆ เป็นการ ง่ายที่จะเข้ากับพวกเขา เพราะเด็ก ๆ เหล่านี้ก็คือเลือดเนื้อเชื้อไขของเรา
การปฏิบัติสมาธิก็เป็นเช่นเดียวกันนี้เอง เมื่อเราพิจารณาความอิงอาศัยซึ่งกันและของสรรพสิ่ง เราสามารถเข้าถึงความเป็นจริงได้โดยง่าย เราสามารถมองเห็นความกลัว ความรวดร้าว ความหวัง และความสิ้นหวัง มองดูตัวหนอนแก้วบนใบไม้ เราสามารถเข้าใจความสำคัญของหนอนแก้ว ทั้งนี้ไม่ใช่จากมุมมองของมนุษย์ แต่ด้วยการเข้าถึงที่อิงอาศัยรากฐานของความอิงอาศัยซึ่งกันและ กันของสรรพสิ่งประจักษ์ในคุณภาพชีวิตของทุกชีวิต เราไม่สามารถพรากชีวิตหนอนแก้วตัวนี้ลง ได้ ถ้าวันหนึ่งวันใดเราจะต้องฆ่าหนอนแก้วตัวหนึ่ง เรารู้สึกประหนึ่งว่า เรากำลังฆ่าตัวเราเอง ที่บางสิ่งบางอย่างใกล้ชิดตัวเราได้ตายไปพร้อม ๆ กับหนอนแก้วตัวนั้น
นับตั้งแต่โบราณกาล มนุษย์ออกล่าสัตว์เพื่อเลี้ยงชีวิตตนเองและครอบครัว พวกเขาทำเช่นนี้ เพื่อความอยูรอด มิได้ทำไปเพื่อความสนุกสนานเพลิดเพลิน ทุกวันนี้คนบางล่าเพื่อความสนุก สนาน หลักแห่งการอิงอาศัยกันซึ่งกันและกันของทุก ๆ ปรากฏการณ์ ผู้ปฏิบัติสมาธิภาวนาย่อม จะมองเห็นว่า " สรรพชีวิตเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน " เธอย่อมมีความกรุณาต่อสรรพชีวิตอย่าง ท่วมท้น เมื่อเธอรู้สึกถึงความรักเช่นนี้ เธอจะรู้ได้ทันทีว่า สมาธิของเธอเริ่มผลิดอกออกผล เห็นและรักย่อมเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ความเข้าใจที่ตื้นเขิน ย่อมมีความกรุณาที่ตื้นเขินเป็น คู่เคียง ความเข้าใจที่ยิ่งใหญ่ ย่อมไปด้วยกันกับความกรุณาที่ยิ่งใหญ่
มดเอ๊กซ:
ความเจ็บปวดใจ
เธอเคยเห็นสารคดีชีวิตสัตว์ป่าที่นำออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์ของภาครัฐบาลหรือไม่ เมื่อสัตว์กินเนื้อล่าสัตว์อื่น ๆ เป็นอาหารเสือล่ากวาง หรืองูเขมือบกบ ภาพยนต์สารคดี เหล่านี้ก่อให้เกิดความรู้สึกตื่นเต้นหวาดเสียว เราหวังว่ากวางจะเห็นเสือไปได้ และกบจะ รอดพ้นการถูกเขมือบ เป็นความเจ็บปวดเมื่อเราเห็นเสือขยุ้มกวางหรืองูเขมือบกบ ราย การเหล่านี้ไม่ใช่เป็นการตกแต่งเรื่องราวให้เกิดขึ้น แต่เป็นเพียงเรื่องจริง เรามักรู้สึกหว่งใย กวางและกบ แต่เรามักจะไม่ได้ใคร่ครวญว่า อันที่จริงเสือและงูจะต้องกินอาหารเพื่อดำรง อยู่ มนุษย์เรากินไก่ หมู กุ้ง ปลา เนื้อวัว เช่นเดียวกับที่เสือและงูกินกวางและกบเช่นกัน แต่เนื่องจากมันเป็นสิ่งเจ็บปวดที่จะเห็นสัตว์ชนิดหนึ่งเป็นเหยื่อของสัตว์อีกชนิดหนึ่ง เรา จึงเอาใจให้ไปอยู่ข้างผู้ที่เป็นเหยื่อและหวังว่ามันจะหนีรอดไปได้
ในสภาพการณ์ต่าง ๆ เหล่านี้ ในฐานะของผู้ปฏิบัติสมาธิ เราจะต้องมีความกระจ่างชัดเอา ไว้ให้มาก เราไม่ได้อยู่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเพราะว่าเราจะอยู่ร่วมกันทั้งสองฝ่าย คนบางคนอาจ จะตื่นเต้นและสนุกสนานกับการได้ดูเสือฉีกเนื้อเหยื่อ แต่พวกเราส่วนใหญ่รู้สึกเจ็บปวดไป กับเหยื่อและการเอาใจเข้าข้างเหหยื่อ ถ้าเราอยู่ในเหตุการณ์เราอาจจะหาทางช่วยกวางหรือ กบไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง แต่ขอให้ระมัดระวังว่าที่จะทำไปเช่นนั้น เราควรจะเจ็บปวดไปกับ เสือและงูด้วย หากพวกเขาไม่สามารถมีอาหารหล่อเลี้ยงชีวิตได้ สรรพชีวิตต่างก็ดิ้นรนเพื่อ ความอยู่รอด ยิ่งเราเข้าไปในชีวิตลึกเข้าไปเท่าใด เรายิ่งจะพบความมหัศจรรย์มากยิ่งขึ้น โดยที่พร้อม ๆ กันไปเราก็จะพบเรื่องราวที่ทำให้ปวดร้าวหัวใจและน่าหวาดหวั่นมากยิ่งขึ้น เท่านั้น คุณเคยเห็นชีวิตของแมงมุมหรือยัง คุณเคยมีชีวิตอยู่ท่ามกลางสงครามไหม คุณเคย เห็นชีวิตของแมงมุมหรือยัง คุณเคยมีชีวิตอยู่ท่ามกลางสงครามไหม คุณเคยเห็นโจรสลัด ข่มขืนเด็กสาวในทะเล ที่ไม่ได้อยู่ในเขตของประเทศใดประเทศหนึ่งไหม
มดเอ๊กซ:
การคืนดีที่เกิดขึ้นในหัวใจแห่งความกรุณา
คนนับล้านติดตามรายการกีฬา ถ้าคุณชอบฟุตบอล คุณอาจจะเลือกทีมที่ชื่นชอบทีมใดทีมหนึ่ง และรู้สึกร่วมเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับทีมนั้น คุณจะดูรายการฟุตบอลนั้นด้วยความรู้สึกสมหวัง และผิดหวังบางทีคุณอาจจะออกท่าออกทางเพื่อให้ฟุตบอลกลิ้งไปอีกหน่อยด้วยซ้ำ ถ้าคุณไม่ ฝักใฝ่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง การดูฟุตบอลก็คงไม่สนุก ในสงครามเราก็จะเลือกข้างเช่นเดียวกัน โดย มากเรามักจะเลือกฝ่ายถูกคุกคาม ขบวนการเพื่อสันติภาพมักจะเกิดขึ้นเพราะความรู้สึกเช่นนี้ เรารู้สึกโกรธ เราตะโกน แต่เราไม่เคยพยายามไปให้พ้นความรู้สึกเช่นนี้และกลับมามองปัญหา ความขัดแย้งอีกครั้ง ดุจเดียวกับที่มารดามองดูลูกสอนคนของตนเองทะเลาะกัน เพราะเธอหวัง แต่จะให้ลูกทั้งสองคืนดีกันเท่านั้น ความพยายามอย่างแท้จริงเพื่อการคืนดีจะต้องมาจากหัวใจ แห่งความกรุณา ซึ่งจะเกิดจากการใช้สมาธิพิจารณา ธรรมชาติของสภาวะต่างเป็น และอยู่อาศัย กันและกันของสรรพสิ่ง
ในชีวิตของเรา เราอาจจะโชคดีที่ได้พบคนบางคนที่ขยายความรักออกสู่สัตว์และพืชด้วย และอาจ จะได้รู้จักคนบางคนด้วย ที่แม้ว่าพวกเขาจะมีชีวิตอยู่ในสภาวะที่ปลอดภัย หากพวกเขายังได้ตระหนัก ถึงว่ามีมนุษย์อยู่เป็นจำนวนมากที่อดอยาก เจ็บไข้ได้ป่วย และถูกกดขี่เบียดเบียน พวกเขาได้แสวงหา หนทางช่วยเหลือผู้คนที่ตกทุกข์ได้ยากเหล่านั้น พวกเขาไม่สมควรลืมผู้คนที่ตกทุกข์ได้ยากเหล่านั้นได้ แม้ว่าพวกเขาจะประสบกับสภาวะกดดันใด ๆ ก็ตาม อย่างน้อยคนที่มีสำนึกเช่นนั้น ถือได้ว่าพวกเขา ได้ประจักษ์แจ้งในธรรมชาติที่อิงอาศัยกันและกันของชีวิต พวกเขารู้ดีว่าความอยู่รอดของประเทศ ด้อยพัฒนาทั้งหลายมีความเกี่ยวกันกันอยู่อย่างแยกไม่ออกกับประเทศร่ำรวยซึ่งมีเทคโนโลยีที่พัฒนาแล้ว ความยากจนและการกดขี่ทำให้เกิดสงครามในยุคสมัยของเรา สงครามทุกสงครามเกี่ยวข้องอยู่กับประเทศ ต่าง ๆ ทั้งมวล ชะตากรรมของประเทศหนึ่ง ๆ เกี่ยวโยงอยู่ในชะตากรรมของประเทศอื่น ๆ ด้วยเช่นเดียว กัน
มดเอ๊กซ:
ห้องเล็ก ๆ สำหรับความกรุณา
ในอารยธรรมที่เทคโนโลยีเป็นสิ่งจำเป็นต่อความสำเร็จ จะมีที่ทางสำหรับความกรุณาน้อยมาก แต่เมื่อเรา พิจารณาดูชีวิตอย่างลุ่มลึก เราจะเห็นความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน แม้กระทั่งมดและหนอนแก้ว ถ้าเรา เป็นชาวไร่ชาวนา เราก็อาจจะล้มเหลวหากเราไม่ใช้ยาฆ่าแมลงที่จะใช้กำจัดแมลงต่าง ๆ และถ้าเราไม่มี กะจิตกะใจจะเข่นฆ่าสัตว์ แล้วเราจะยกปืนจ้องไปที่มนุษย์ได้อย่างไร ถ้าเป็นเช่นนั้น ถ้าเราเป็นเจ้าหน้าที่ ในกระทรวงกลาโหม เราก็อาจจะส่งเสริมให้ผู้คนพากันหนีทหารกระนั้นหรือ หรือถ้าเราเป็นผู้ว่าการรัฐ เราก็จะต่อต้านการมีเตาปฏิกรณ์ปรามาณู เพื่อผลิตไฟฟ้าขึ้นในรัฐของเรา ถ้าเป็นเช่นนี้เราก็จะถูกผู้คนขับ ออกมานอกระบบ พวกเราหลายต่อหลายคนก็มีความรู้สึกเช่นนี้ เรารู้สึกไม่สบายใจต่อสภาพหลายสิ่ง หลายอย่างในสังคมนี้ และก็พากันแสดงออกซึ่งความคิดต่อต้านในหลาย ๆ หนทางด้วยกัน
เดวิด โบห์ม ศาสตราจารย์ฟิสิกส์ แห่งมหาวิทยาลัยลอนดอนกล่าวว่า " ถ้าหากเราต้องการให้สังคมเปลี่ยน แปลง ความเปลี่ยนแปลงระดับปัจเจกบุคคลที่ฉาบฉวยหหรือความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจนั้น มิอาจส่ง ผลให้เกิดความเปลี่ยนแปลงทางสังคมจริง ๆ จัง ๆ ได้ หากจะต้องเปลี่ยนจิตสำนึก ( การเปลี่ยนแปลงในระดับ การรับรู้ของมนุษย์ ) เลยทีเดียว เรายังไม่รู้ว่าจะทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงเช่นนั้นในตัวมนุษย์ได้อย่างไร แต่ผมเองอาจคิดว่า ความเปลี่ยนแปลงดังกล่าวนี้เป็นสิ่งที่มีความสำคัญอย่างยิ่งยวด " การเปลี่ยนแปลงจิต สำนึกนี้จะเกิดขึ้นได้โดยการมองเห็นธรรมชาติของการอิงอาศัยซึ่งกันและกันของสรรพสิ่ง การประจักษ์แจ้ง นี้จะเกิดขึ้นเฉพาะตน การประจักษ์แจ้งดังกล่าวไม่ใช่อุดมการณ์หรือระบบความคิด หากเป็นผลมาจากการ รับรู้ประสบการณ์โดยตรง ในความเป็นจริงที่มีมุมของความสัมพันธ์อันหลากหลายความจริงข้อนี้จะเข้าถึงได้ ก็ต่อเมื่อเราได้ละทิ้งความคิดตามปกตินิสัย ซึ่งมักจะมองความเป็นจริงเพียงแง่มุมใดแง่มุมหนึ่ง ซึ่งเป็นเพียง เสี้ยวส่วนหนึ่งของความเป็นจริงเท่านั้น ทั้ง ๆ ที่ความเป็นจริงนั้นมิอาจถูกตัดทอนหรือแยกขาดออกเป็นเสี้ยว ส่วนได้เลย
มดเอ๊กซ:
ความไม่กลัวในท่ามกลางการเกิดและการตาย
เมื่อปฏิบัติสมาธิด้วยการพิจารณา การอิงอาศัยซึ่งกันและกันของสรรพสิ่งต่อไปอีกสักหน่อย เธอจะเห็น ได้ว่ามุมมองของเธอกว้างขึ้น และเธอจะเห็นว่าเธอมีความเมตตากรุณาต่อสรรพชีวิตมากยิ่งขึ้น ความขุ่นข้อง และความเกลียดซึ่งความคิดไม่สามารถแทรกแซงเข้าไปถึง จะค่อย ๆ สลายตัวและเธอจะมีความรู้สึกเอาใจ ใส่แต่ละชีวิตและชีวิตทุก ๆ ชีวิตมากยิ่งขึ้นและที่สำคัญยิ่ง เธอไม่กลัวการเกิดและการตายอีกต่อไป
บางทีเธออาจจะเคยได้ยินชื่อ เออวิน ชโรดิงเจอร์ ผู้คนพบกลไกกระแสคลื่น เมื่อใคร่ครวญถึงตัวตน ชีวิต ความตาย จักรวาล เอกภาพ และความหลากหลาย เขาได้เขียนบันทึกไว้ว่า
ดังนั้น คุณจึงนอนจนเหยียดยาวลงแม่พระธรณี ด้วยความเชื่ออย่างแน่วแน่ว่าคุณเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน กับเธอ และเธอก็เป็นอันหนึ่งอันเดียวกับตัวคุณ คุณมีความมั่นคงและไม่เปราะบางดุจเดียวกับเธอ อันที่จริง คุณจะรู้สึกมั่นคงและไม่เปราะบางยิ่งกว่าเธอพันเท่า แน่นอน เธอจะโอบอุ้มคุณในวันพรุ่งนี้ และเธอก็จะ ให้กำเนิดแก่คุณใหม่ เพื่อความทะยานอยากอย่างใหม่และความทุกข์อย่างใหม่ ปรากฏการณ์เช่นนี้ มิใช่เพียง แต่จะเกิดขึ้นเป็นบางวันเท่านั้น หากจะเกิดขึ้น ณ ขณะนี้วันนี้และทุก ๆ วัน เธอจะให้กำเนิดแก่คุณ และไม่ เพียงครั้งหนึ่งเท่านั้น หากนับเป็นพัน ๆ ครั้ง เช่นเดียวกับที่เธอจะกลืนกินคุณเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของเธอ นับพัน ๆ ครั้งเช่นกัน ตลอดไปชั่วนิรันดร์ จะมีแต่ชั่วขณะนี้ ชั่วขณะแห่งปัจจุบันที่เป็นหนึ่งเดียวและเป็น ชั่วขณะนี้ อันเดิมอันเดียวกันนั้นเอง ปัจจุบันเป็นเพียงสิ่งเดียวที่ไม่มีจุดจบ
ถ้าหากทัศนะของชโรดินเจอร์หยั่งรากลงในวิถีชีวิตประจำวันของเรา เราจะไม่ไหวติงแม้ต่อหน้าการเกิด และการตาย
นำร่อง
[0] ดัชนีข้อความ
[#] หน้าถัดไป
[*] หน้าที่แล้ว
Go to full version