คลังธรรมปัญญา > พรรณาอักษร

เซนศิลปะแห่งการรู้แจ้ง แง้มประตูพุทธธรรม ผ่าน บทกวีไฮกุ

<< < (2/8) > >>

มดเอ๊กซ:

 
เมื่อตอนที่ชิกิประสบกับสิ่งที่ทำให้เขาเขียนไฮกุบทต่อไปนี้ขึ้น
มานั้น เขาคงเกิดความตระหนักรู้อย่างรุนแรงตื่นตัวกับชีวิตอย่างเต็มที่

โอ ข้า แสนปีติ
ขณะกินลูกพลับ
เมื่อระฆังจากวัดโฮริวดังลั่น

คุณเกือบจะได้ยินเสียงกังวานในหู และรู้สึกว่าน้ำลูกพลับ
กำลังไหลลงลำคอพร้อมกันกับเขาด้วย เขากำลังใช้ชีวิตอยู่จริง ๆ
น่ะแหละ

หน้าฝน !
ทางเข้าบ้านถูกน้ำท่วม
กบหลายตัวกำลังว่ายน้ำอยู่ที่นั่น

- ซัมปุ -

ช่างเป็นการแสดงปฏิกิริยาต่อน้ำท่วมบ้านที่งดงามอะไรเช่นนี้ !
คุณคิดถึงทางอื่นดีกว่านี้ได้บ้างใหม ? ฝนตก น้ำขึ้น ไม่แต่น้ำจะท่วม
ทางเข้าบ้านคุณเท่านั้น ยังมีกบอีกหลายตัวด้วย คุณจึงนั่งลงและดู
กบว่ายน้ำ

ดวงจันทร์ลอยเข้ากลีบเมฆ
ใยข้า จึงไม่ยืม
แตงโมฉ่ำน้ำเล็ก ๆ สักลูก ?

- ชิกิ -

เมฆบังเอิญลอยมาบดบังทิวทัศน์ที่เห็นได้จากแสงจันทร์ แตงโม
แถบหนึ่งพลันปรากฏขึ้นที่นั่น และนี่เป็นการยืม หาได้ขโมยไม่ ดังนั้น
ใครเลยจะถือสา ? มนุษย์ไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้จากทิวทัศน์ที่เห็นได้
จากดวงจันทร์อย่างเดียวเท่านั้น

นี่เป็นวิถีทางที่แท้จริงของสิ่งต่าง ๆ บนดาวพระเคราะห์โลกดวงนี้

มดเอ๊กซ:

 
 
แม้แต่ท่านนายพล
ก้ยังถอดเกราะ
เพื่อดูดอกโบตั๋นของเรา

- คิกากุ -

แน่นอนดอกโบตั๋นของคิกากุอาจไม่ใช่ดอกโบตั๋นที่พบเห็นได้
ทั่วไปทุกวัน

ลมไต้ฝุ่นแห่งฤดูใบไม้ผลิ
จัดการกับเหยื่อรายแรกของมันไปแล้ว
หุ่นไล่กาในท้องถิ่นนั่นเอง

- คิวโรกุ -

หุ่นไร่กาที่ล้มไปของคิวโรกุบ่งบอกถึงความสำคัญของเหตุการณ์
อย่างหนึ่งในดาวพระเคราะห์ดวงนี้ - ลมไต้ฝุ่น

ถ้าข้า สามารถห่อ
สายลมแห่งเขาฟูจิกลับเมือง
ของที่ระลึกอะไรเช่นนี้หนอ !

- บาโช -

บาโชทำตลกเล่นกับสัญชาติญาณที่มีลักษณะพื้นฐานและ
คงทนมากที่สุดอย่างหนึ่งของมนุษย์ นั่นคือ การสะสม การสะสม
ของที่ระลึกเป็นเรื่องสามัญธรรมดา แต่เราจะสะสมสิ่งประดิษฐ์ใด
เล่าที่มีอำนาจมากพอจะต่อต้านกับความเป็นจริงและกาลเวลาที่
กลืนกินสรรพสิ่ง

มดเอ๊กซ:


แตงโม
แม้แต่มัน
ก็สามารถจัดการกับตัวเองได้

- รันเซสึ -

ลองพิจารณาแตงโมในไร่ดูก็ได้ พวกมันมิได้แบกหามงานหนัก
ด้วยความเหนื่อยยาก หากเพียงนั่งอยู่ที่นั่นเฉย ๆ และชื่นชมกับความ
เป็นแตงโมของตัวเอง

บ้านเดิมของข้า !
แม้แต่แมลงวันก็ยังตอมข้า


เมื่ออิสสะเดินทางกลับไปเยี่ยมเยียนหมู่บ้านเกิด เขาพบว่า
แมลงวันไม่ได้มีส่วนร่วมรู้เห็นในวิถีทางแห่งการรับรู้ของเรา

ชิกิให้ภาพอันกว้างใหญ่ของทุ่งนาและแถบเชิงเขาที่ยาวติดต่อเป็นพืด
ซึ่งมีกลุ่มเมฆอยู่เหนือศีรษะและมีชาวนาตัวกระจิ๋วหลิวกำลังทำนาอยู่

ชาวนาไถหว่าน
อย่างไร้เดียงสาเหมือนเมฆ
ใต้ทิวเขาทิศใต้


หมู่เมฆ ทิวเขา มนุษย์ ทุ่งนา ต่างก็ทำหน้าที่ของมันเอง ไม่มี
ใครครองงำใคร หรือถูกใครครอบงำ ไม่ได้แยกขาดจากกัน แต่ก็ใช่
ว่าจะร่วมกัน

ในการเรียนรู้ถึงธรรมชาติของท้องทุ่งแต่ละแห่งนั้น เราไถหว่าน
แล้วไถหว่านอีกให้สอดคล้องกับธรรมชาติของมัน ที่นั่นมีความสอด
คล้องกลมกลืนและสร้างสรรค์ดำรงอยู่

มดเอ๊กซ:

 
ที่กิ่งไร้ใบ
อีกาตัวหนึ่งเกาะอยู่
ในยามเย็นของฤดูใบไม้ร่วง

- บาโช -

ชั่วขณะที่ไร้กาลเวลาอีกครั้งหนึ่งให้เราได้ลิ้มรส และผลึกมัน
เข้ามาในเซลล์ประสาททุกเซลล์ของเรา

สรรพสัตว์ทั้งสิ้น
ต่างกระเสือกกระสน
กลางเหล่าดอกบัวบาน

- อิสสะ -

ดอกไม้บานอย่างเงียบเชียบ มนุษย์กระเสือกกระสนดิ้นรน
เอาละมันบาน เรากระเสือกกระสน ทั้งหมดก็เท่านี้เอง - อิสสะพูด

กบตัวหนึ่ง
มองดูทิวเขา
อย่างเงียบ ๆ และสงบ


ที่จริงอิสสะกำลังเล่นสนุกเล็ก ๆ น้อย ๆ โดยมีกบและกวีชาวจีน
ที่ถูกทึกทักเอาว่าค่อนข้างจะ " ลึกลับ " สักหน่อยหนึ่งเป็นเป้า และมี
เราเป็นเป้าด้วย - ถ้าเราถืออาการนิ่งเงียบ ๆ เป็นเรื่องจริงจังมากเกินไป
การกระเสือกกระสนดิ้นรนก็เป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติของเราด้วย
เหมือนกัน

มดเอ๊กซ:


 
บูซัน เขียนไว้ว่า

ใบไม้ร่วง !
เมื่อลมพัดจากตะวันตก
มันไปรวมตัวกันที่ตะวันออก


มันเป็นเช่นนี้เรื่อยมาและจักเป็นเช่นนี้เรื่อยไป ตราปใดที่ยังคง
มีใบไม้แห้งและสายลมที่พัดมาอย่างสม่ำเสมอ

ชิโย ซึ่งลุกขึ้นมาหาดื่มในตอนเช้า ก็ยังไม่บังอาจรบกวน
ความกลมกลืนระหว่างเชือกผูกถังน้ำประจำบ่อน้ำ และเถาของดอก
จูงวัวที่เลื้อยมาพันในตอนกลางคืน

เถาดอกจูงวัว
พันกับถังน้ำ
ข้า จะขอน้ำจากเพื่อนบ้าน


โอนิสึระ เขียนว่า

สายลมเย็น
เสียงกระซิบในดงสน
อบอวลอยู่ในอากาศ


เพราะฉะนั้นโปรดอย่ารบกวนความกลมกลืนนี้ ซึ่งโอนิสึะรู้สึก
ได้ในระหว่างที่นั่งอยู่ในโรงน้ำชาบนยอดผา

นำร่อง

[0] ดัชนีข้อความ

[#] หน้าถัดไป

[*] หน้าที่แล้ว

ตอบ