ตาน้ำในใจลึก
งานอดิเรกอย่างนึงที่ชอบทำคือ เวลาเจอบทกวีหรือข้อความที่เพราะ ๆ ก็จะลอกเก็บใส่สมุดไว้ บทนี้อ่านเจอในหนังสือ “จุดประกายวรรณกรรม” ที่คุณสร้อยแก้ว คำมาลาเขียนถึงเซน ไฮกุ และเรื่องที่เกี่ยวกับประเทศญี่ปุ่น อ่านแล้วชอบมากเลยค่ะ
ตาน้ำในใจลึกเซนคือความว่างเปล่า
ตี o๔.๓o เซนอยู่ในความเงียบเสียง เครื่องดนตรี clarinet, koto shakuhachi แผ่วไล้ดวงวิญญาณของข้าพเจ้า จงอ่อนลง จงอ่อนลง เสียง clarinet ยิ้มให้ข้าพเจ้า และลูบไหล่ข้าพเจ้าให้นั่งลง หยุดสองมือที่ไข่วคว้า จงอ่อนลง จงอ่อนลง
ข้าพเจ้ากำลังคิดถึงป่าเปลี่ยวมืดหม่นห่างไกล...คนจะเดินผ่านไปอย่างสงบ ปลายเท้าที่เหยียบลงพื้นที่มีหยาดเลือด ไอ้ชีวิตมนุษย์มีความเจ็บปวดเป็นธรรมดา ใยเราต้องพร่ำร้องฟูมฟาย
ข้าพเจ้าคิดถึง ‘คูโรซาวา’ ผู้กำกับหนังญี่ปุ่นหนังชื่อ ‘คูโรซาวาดรีม’ ตอนหนึ่งเขาที่ยังเป็นเด็กน้อยไปแอบดูภูตหมาจิ้งจอกรำ ป่าใหญ่ เปลี่ยวเปล่า วังเวง
หัวใจเราต้องเผชิญกับมัน ไฉนเลย ไฉนเลยเราจะต้องทุกข์ในความทุกข์อีก ในเมื่อมนุษย์เป็นเพียงสิ่งเล็กๆที่ไม่อาจเข้าใจอะไรๆได้อีกมากมาย จงปล่อยความทุกข์ลง
จงขับความกลัวด้วยความว่างเปล่า
...ดนตรีเซนในตอนเช้า ตี o๔.๕o น.
ข้าพเจ้านั่งขัดสมาธิ สองมือชิดกันอย่างไร้น้ำหนัก ปลายนิ้วชี้แตะนิ้วโป้งเป็นวงห่างๆ วางทุกอย่างอย่างไร้น้ำหนัก ข้าพเจ้าหลับตา
อาคิระ คุโรซาวา คุณเหงาบ้างไหม คุณวังเวงกับชีวิตไหม ยามที่คุณสร้างหนังคุณทุกข์เหมือนคนเขียนหนังสือไหม
ดอกไม้บานเต็มทุ่งสีเหลือง ฝูงกาโบกบินลิบลับ ชีวิตคุณพราวพยับในแสงสว่างของความฝันได้พบแวนโก๊ะ
เกิดมาชาติหน้า ข้าพเจ้าอยากเกิดในประเทศญี่ปุ่น
อยู่ท่ามกลางคนสร้างงานศิลปะอย่างมากมาย
อยากดูระบำหน้ากากญี่ปุ่นในพิธีบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์
อยู่กับความสงบเย็น ไม่รุ่มร้อน
เซนคือความว่าง
ตี o๕.oo
อยู่ลึกเกินไป
อยู่ลึกเกินไป
แก่นแท้แห่งใจ
เสียง koto คือน้ำเย็นหยาดหยดลงบนหัวใจข้าพเจ้า
ความเงียบของยามเช้า ความทุกข์เศร้าที่ยังไม่มีจะกิน
ข้าพเจ้าลืมตา ‘จิตไม่ว่างเลยเจ้าค่ะ’
เสียงมอเตอร์ไซด์ เครื่องยนต์เริ่มแว่วดังไกลบนท้องถนน
คนกำลังออกหากิน พระเซนปลูกผักกาด สอนคนให้มีปัญญาด้วยด้วยการปลูกผักกาด
ก้อนหิน ๗ ก้อน ในสวนก็ยังงดงาม
กวีไซโต เรียวคิวกล่าวไว้ว่า
‘ความสง่างามนั้นเย็นยะเยือก’ข้าพเจ้าอยากให้ชีวิตเย็นยะเยือก เป็นความมืดหม่น เป็นความสลัว ความดื่มด่ำจากสายน้ำที่ไหลอยู่ในป่าลึก
ดนตรียามเช้า
ข้าพเจ้ายังไม่ง่วงนอน
แต่หัวใจเริ่มสงบ
กระนั้น
ข้าพเจ้ายังคิดถึงกวีอิสซา
กับบทกวีไฮกุที่ว่า
“โลกของหยาดน้ำค้าง”
นี่คือโลกของหยาดน้ำค้าง
หยาดน้ำค้าง...
หยาดน้ำค้าง...
โลกที่มีแต่น้ำตา โลกเราแสนเศร้าตี o๕.๓o น.
งดงาม งอกเงย
ห่ำหั่น ทำลาย
โอ้ ใจข้า ทั่งชั่วและดี
ดนตรีเซนยามเช้า จงปัดเป่าสิ่งอันไร้สาระออกจากชีวิตของข้าพเจ้าด้วยภาพลวงตา, มายาภาพ, ชื่อเสียง, เงินทอง, ความเห็นแก่ตัว, ความขุ่นข้องหมองใจ จงปัดเป่าออกไปด้วย
อาคิระ คุโรซาวา ข้าพเจ้ารักคุณ รักกวีไฮกุ รักสวนที่เยือกเย็น
รักก้อนหิน ๗ ก้อน รักซามูไร ๗ คน ชมชอบความสลัว สงบ ของชีวิตญี่ปุ่น
ชมชอบกิโมโน รักคนญี่ปุ่น ยกเว้นโกโบริ
ดนตรีเซน ตี o๕.๓o น.
หัวใจข้าพเจ้า
เยือกสงบดีแล้ว
ข้าพเจ้ายิ้มได้ในดวงวิญญาณ
ข้าพเจ้าเบิกบานกับการปล่อยวาง
เซนคือความว่าง
O๖.oo น.
แสงฟ้าแห่งทิวาวารโผล่พ้นยอดเขาในเช้าวันใหม่ เสียงนกร้อง เสียงน้ำไหล ชีวิตถูกปลุกตื่น ข้าพเจ้าเปิดเพลงบรรเลงดนตรีของดนตรีของ Tony Scott ในปกเทปด้านในมีบทกวีบทหนึ่งเขียนว่า
Water flowing on and by themselves;
Flower of themselves growing red.ข้าพเจ้าอ่านมันอีกครั้งก่อนเก็บม้วนเทปใส่ตลับ บทกวีทำให้ข้าพเจ้านึกถึงการลุกบานของดวงอาทิตย์ที่ส่องสว่างกลางใจ ข้าพเจ้าเปิดประตูห้องเดินในสวนที่มีต้นกล้วยปลูกอยู่บนทางขนาน ต้นหญ้าชุ่มน้ำค้าง ข้าพเจ้าเปลือยเท้าเปล่า กำหนดจิตที่ย่างลงแต่ละก้าว ผ่อนลมหายใจยามเช้าในสวนที่เยือกเย็น
ข้าพเจ้าเดินไปที่สระน้ำ ปลาซุกไซ้กินรากพืชน้ำ เอามือจุ่มลงน้ำ สายน้ำเย็นชื่น ข้าพเจ้ายืนอยู่ใต้ต้นมะกอกน้ำริมสระ ดอกของมันออกแล้ว เป็นสีขาวพวงเล็กๆ มีขนพู่ห้อยลง งามราวเจ้าหญิงน้อย
O๖.๓o น.
ข้าพเจ้ากลับมาที่ห้อง ข้าพเจ้าปูเสื่อและล้มตัวลงนอนอย่างสำรวม
ข้าพเจ้าหลับตาเมื่ออรุณรุ่ง เพื่อจะลุกตื่นในราตรีที่มืดมิด
ข้าพเจ้าเขียนหนังสือ ข้าพเจ้าสู้รบปรบมือกับมันทุกค่ำคืน ตัณหา-หายนะแห่งมนุษย์
เบื้องลึกที่ข้าพเจ้าค้นหาและเหนื่อยล้า บางครั้งข้าพเจ้าเป็นภูติหมาของคุโรซาว่าบนภูเขาสูง
“จงนอนเถิด”
น้ำแข็งนี้อุ่นนัก
และหิมะก็ร้อนข้าพเจ้าหลงใหลไออุ่นของน้ำแข็ง ข้าพเจ้าจึงพ่ายแพ้หลับใหล ไม่เคยตื่นขึ้นมาเห็น ท้องฟ้าแจ่มใส และความงามยิ่งใหญบนภูเขาหิมะ ฟ้าสีฟ้างดงามอย่างไม่มีมนุษย์ธรรมดาจะมองเห็นถ้าไม่เข้มแข็ง
ถ้อยคำของปีศาจหิมะช่างทำให้ข้าพเจ้าหลงใหล ปีศาจในชุดขาว ผมยาว ใบหน้างดงาม ข้าพเจ้าหลงรักเธอ ข้าพเจ้าอยากเกิดมาเป็นคนญี่ปุ่น ชาติหน้าเถิดนะ...นกกระเรียนพันตัว
“จงนอนเถิด
น้ำแข็งนี้อุ่นนัก
และหิมะนี้ก็ร้อน
เซนคือความว่าง"สร้อยแก้ว คำมาลา
จุดประกายวรรณกรรม ๒๓ พฤศจิกายน ๒๕๔o
อ่านบทความนี้แล้วนึกถึงไฮกุที่แต่งไว้
Deep in the wood
Yester moon lies so fair
Mountain sleeps.ในป่าลึก
พระจันทร์วันวานเปล่งแสงนวล
ภูผาหลับใหล
Full moon so pale
Increase the wintry sky
More blue.แสงจันทร์เลือนลาง
ทำให้ฟ้าหน้าหนาว
ยิ่งดูเศร้าสร้อยเหลือเกิน
Midnight monologue
Full moon responds
In breathless silence.รำพันเดียวดาย
จันทร์งามตอบถ้อย
ด้วยเสียงเงียบอันนิ่งงัน
That old picture
In the frame of dream
Lies the eternal memory.ภาพเก่า
ในกรอบแห่งฝัน
เปี่ยมความทรงจำอันเป็นนิรันดร์
Such profound stillness
Even despair remains quiet
Soothing grievous soul.ในความสงัดเช่นนี้
แม้ความเศร้ายังสงบคำ
ปลอบประโลมดวงวิญญาณเศร้าสร้อย
บีจีจากคุณยายกุ๊กไก่
http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=haiku&month=04-2007&date=22&group=9&gblog=11
