“เช่นนั้นเอง” :พุทธทาสภิกขุถาม : เขากล่าวหาท่านอาจารย์ว่า สอนว่า คนทั่วไปสามารถเรียนรู้พุทธศาสนาได้ภายใน ๑๕ นาที. นี้มันมีข้อเท็จจริงอย่างไรครับ?
ตอบ : มันเป็นการเล่นลิ้น เพื่อจะด่าเรา, ก่อนนี้เราเคยบอกว่า คนสามารถเรียนพุทธศาสนาได้ใน ๑๕ นาที, และดูเหมือนนายปุ่น ก็นำไปกล่าว. แต่เราจะกล่าวให้ยิ่งกว่านั้นว่า พุทธศาสนาเรียนได้ในพริบตาเดียว
ถ้าเราจะเรียนในพริบตาเดียว ในชั่วอึดใจเดียวนี้
ก็เรียนเรื่อง “เช่นนั้นเอง”, ถึงความเป็นเช่นนั้นเอง, รู้เรื่องความเป็นเช่นนั้นเอง มันก็จบพุทธศาสนาทั้งหมด. กล้าบอกกล้ายืนยันว่า ท่านทั้งหลายช่วยจำไว้ว่า หัวใจของพุทธศาสนา ถ้าจะเอาให้เข้มข้นกันที่สุด กว่าที่เคยพูดกันมาก่อน ๆ แล้ว ก็จะมาพูดใหม่เดี๋ยวนี้ว่า
หัวใจของพุทธศาสนาคือคำว่า “เช่นนั้นเอง” ๓ พยางค์,
ไม่มีอะไรที่จะไม่เป็นเช่นนั้นเอง : ทางวัตถุก็เช่นนั้นเอง, ทางจิตทางนามธรรมก็เช่นนั้นเอง, กิริยาอาการของมันก็เช่นนั้นเอง, การปรุงแต่งของมันก็เช่นนั้นเอง, เกิดสุข เกิดทุกข์ ขึ้นมามันก็เช่นนั้นเอง.
จงพยายามศึกษาคำว่า “เช่นนั้นเอง” อยู่ ให้เป็นที่เข้าใจและแจ่มแจ้งอยู่เสมอ; อะไรเกิดขึ้นทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ เห็นชัดเหลือชัดเลยว่า “เช่นนั้นเอง”, ก็ไม่หลงรัก - ไม่หลงเกลียด ไม่หลงยินดี - ไม่หลงยินร้าย; กิเลสเกิดไม่ได้เพราะอำนาจของเช่นนั้นเอง.หัวใจของปฏิจจสมุปบาท สรุปอยู่ที่คำว่าเช่นนั้นเอง.
ปฏิจจ-สมุปบาท คือคำสอนทั้งหมดในพระพุทธศาสนา
คือสอนว่าทุกข์เกิดขึ้นอย่างไรและดับไปอย่างไร ;
สมตามที่พระพุทธเจ้าท่านตรัสว่า
“ฉันไม่พูดเรื่องอื่น ฉันพูดแต่เรื่องความทุกข์ และความดับทุกข์เท่านั้น เดี๋ยวนี้ก็ดี ต่อไปข้างหน้าก็ดี”; คือให้ความทุกข์และความดับทุกข์นี้ มันรวมอยู่ในคำว่า “เช่นนั้นเอง”; เรียกว่า “ตถตา” ก็ได้ “ตถาตา” ก็ได้
และ “เช่นนั้นเอง” ตัวใหญ่ที่สุดก็คือ พระนิพพาน.ถ้าอยากจะเรียนพุทธศาสนาวิธีลัดสั้นที่สุด ก็เรียนเรื่อง “เช่นนั้นเอง”. นี้มันไม่เป็นการทำลายพระพุทธศาสนา หรือว่าดูหมิ่นคำสอนของพระพุทธเจ้า ว่าสามารถเรียนรู้ได้ในเวลาอันสั้น;
ยิ่งสั้นยิ่งดี, ไม่เช่นนั้นมันก็ตายเสียก่อน. เราไม่ยอมรับว่านิพพานต่อตายแล้ว อีกหลายหมื่น หลายแสน หลายล้านชาติ,
นี้เราไม่ยอมรับ; แล้วก็ไม่อยากให้ท่านทั้งหลายยอมรับ.
นิพพานนั้นต้องที่นี่และเดี๋ยวนี้. และนิพพานมีอยู่เองก่อนแล้ว
คือเมื่อว่างจากกิเลสก็เป็นนิพพานอยู่แล้ว; แล้วเราต้องทำมันให้ยิ่ง ๆ ขึ้นที่นี่และเดี๋ยวนี้ ก่อนจะเข้าโลง. เป็นทุกข์เหมือนไฟไหม้ศีรษะอยู่เดี๋ยวนี้ แล้วจะดับกันต่อตายแล้วตั้งแสนชาติ มันจะเป็นอย่างไร ?
จงขยายนิพพานชั่วคราว, นิพพานเล็ก ๆ น้อย ๆ แห่งจิตประภัสสรให้มันเต็มที่ขึ้นมาเสียให้ได้ ก่อนแต่ที่จะเข้าโลง.
...
พุทธทาสภิกขุ...
โดย ตามรอย ท่านพุทธทาส
-http://www.facebook.com/
ท่านทั้งหลายอย่าได้มีความอิดหนาระอาใจ
ในการที่จะฟังธรรมเทศนาไม่ว่าจะแสดงโดยใครที่ไหน
และเวลาใดและแม้ว่าจะเป็นการซ้ำซากเพียงใดด้วย
- ท่านพุทธทาสภิกขุ
