ใต้ร่มธรรม
ริมระเบียงรับลมโชย => ธรรมะอินเทรนด์ - ธรรมะติดปีก => ข้อความที่เริ่มโดย: ต๊ะติ้งโหน่ง ที่ ตุลาคม 30, 2011, 08:26:21 am
-
เล่มที่ ๓๕ ชื่อวิภังค์ ( เป็นอภิธัมมปิฎก )
พระไตรปิฎกเล่มนี้ ว่าด้วยการแจก ( วิภังค์ ) คือแยกจากกลุ่มธรรมะต่าง ๆ ให้เห็นรายละเอียด เช่น คำว่า ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ จำแนกรายละเอียดออกไปอย่างไรบ้าง.
การแยกกลุ่มหรืออธิบายแจกรายละเอียดของธรรมะต่าง ๆ ออกไปในเล่มที่ ๓๕ นี้ มี ๑๘ หมวด คือ
๑. ขันธวิภังค์ แจกขันธ์ ๕
๒. อายตนวิภังค์ แจกอายตนะ ๑๒
๓. ธาตุวิภังค์ แจกธาตุ ๖ และธาตุ ๑๘
๔. สัจจวิภังค์ แจกอริยสัจจ์ ๔
๕. อินทริยวิภังค์ แจกอินทรีย์ ๒๒
๖. ปัจจยาการวิภังค์ แจกปัจจยาการ ๑๒ ที่เรียกว่าปฏิจจสมุปบาท
๗. สติปัฏฐานวิภังค์ แจกสติปัฏฐาน ๔
๘. สัมมัปปธานวิภังค์ แจกสัมมัปปธาน ( เพียรชอบ ) ๔
๙. อิทธิปาทวิภังค์ แจกอืทธิบาท ๔
๑๐. โพชฌังควิภังค์ แจกโพชฌงค์ ๗
๑๑. มัคควิภังค์ แจกมรรคมีองค์ ๘
๑๒. ฌานวิภังค์ แจกฌาน ( การเพ่งอารมณ์ ) ทั้งรูปฌานและอรูปฌาน
๑๓. อัปปมัญญาวิภังค์ แจกอัปปมัญญา ๔ ( พรหมวิหาร ๔ ที่แผ่ไปโดยไม่ กำหนดประมาณ )
๑๔. สิกขาปทวิภังค์ แจกสิกขาบท ๕ คือศีล ๕
๑๕. ปฏิสัมภิทาวิภังค์ แจกปฏิสัมภิทา ( ความแตกฉาน ) ๔
๑๖. ญาณวิภังค์ แจกญาณ ( ความรู้ ) ตั้งแต่หมวด ๑ ถึงหมวด ๑๐
๑๗. ขุททกวัตถุวิภังค์ แจกเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ตั้งแต่หมวดที่ ๑ ถึงหมวดที่ ๑๘ และทิฏฐิ ๖๒
๑๘. ธัมมหทยวิภังค์ แจกหัวใจหรือหัวข้อธรรม
ในการแจกธรรมะทั้งสิบแปดหัวข้อเหล่านี้ โดยมากได้ตั้งเป็น ๓ ภาค คือเป็นหัวข้อฝ่ายพระสูตร ( สุตตันต- ภาชนียะ ), หัวข้อฝ่ายพระอภิธรรม ( อภิธัมมภาชนียะ ) และหมวดถามตอบปัญหา ( ปัญหาปุจฉกะ ) เป็นการแยกอธิบายให้เห็น ว่า ศัพท์ธรรมะนั้น ๆอธิบายตามแนวพระสูตรอย่างไร ตามแนวพระอภิธรรมอย่างไร มีพิเศษออกไป คือข้อ ๕ และข้อ ๑๔ ไม่มี หัวข้อฝ่ายพระสูตร และข้อ ๑๖, ๑๗, และ ๑๘ ไม่ตั้งเป็นหัวข้อฝ่ายพระสูตร ฝ่ายพระอภิธรรม หากตั้งตามหมวดที่ ๑ ที่ ๒ เป็นต้น.
-
ที่มา
http://www.baanjomyut.com/pratripidok/praapitampidok/201.html (http://www.baanjomyut.com/pratripidok/praapitampidok/201.html)
สืบค้นแบบละเอียดที่
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka3/apidham02.php (http://www.84000.org/tipitaka/pitaka3/apidham02.php)
อนุโมทนาครับน้องต๊ะ :13: