๗๗.
หลักการให้การศึกษามีอุบาสกท่านหนึ่งเดินเล่นอยู่ในสวนดอกไม้ของวัดแห่งหนึ่ง เห็นพระอาจารย์
ท่านหนึ่งกำลังสาละวนอยู่กับการตัดแต่งกิ่งที่มีใบดกหนา สักประเดี๋ยวก็ถอนต้น
ขึ้นมาทั้งราก แล้วก็นำไปปลูกยังกระถางอื่น เดี๋ยวก็พรวนดินใส่ปุ๋ย ดูแล้ววุ่นวาย
ไม่น้อย
อุบาสกนั้นจึงถามขึ้นว่า “ท่านอาจารย์ ทำไมถึงตัดใบดีๆทิ้ง แล้วที่เหี่ยวแห้งถึง
รดน้ำใส่ปุ๋ย แล้วบางต้นก็ดูดีๆอยู่ แต่ท่านก็ถอนขึ้นมาแล้วนำไปปลูกในอีกกระ
ถางหนึ่ง และที่ไม่มีพืชก็เห็นท่านใช้จอบพรวนดิน สิ่งเหล่านี้จำเป็นต้องทำหรือ?”
พระอาจารย์ตอบว่า “การดูแลต้นไม้ใบหญ้า ก็เหมือนกับการให้ความรู้แก่ศิษย์
ศิษย์ต้องการความรู้อย่างไร ต้นไม้ก็จำเป็นต้องได้รับการดูแลอย่างนั้น”
“ต้นไม้ใบหญ้าจะนำมาเปรียบเทียบกับคนได้อย่างไร?” อุบาสกนั้นถาม
“การดูแลต้นไม้กับการให้ความรู้กับคนมีหลายที่ ที่เหมือนกันคือ
ข้อหนึ่ง ต้นไม้ที่มองดูขึ้นอย่างหนาแน่นแต่ก็ขึ้นอย่างเบียดเสียด และมักมี
เถาวัลย์มาพันเกาะ จึงจำเป็นต้องตัดตกแต่งกิ่งให้น้อยลง เพื่อจะได้ไม่ต้อง
ถูกแย่งสารอาหาร เมื่อต้นนั้นออกดอกจะได้ดอกที่สวยงามและสมบูรณ์
ก็เหมือนกับการลิดรอนเอาความมุทะลุวู่วาม ความเคยชินที่ไม่ดีออกเสียบ้าง
ก็ทำให้เขาได้เดินมาสู่หนทางอันดีงาม
ข้อสองการย้ายต้นขึ้นไปปลูกในกระถางอื่น ก็เพื่อให้พืชได้แยกออกไปจากดิน
ที่ไม่อุดมสมบูรณ์ให้ได้รับดินดี ก็เหมือนกับการให้คนคนหนึ่งออกไปจากสิ่ง
แวดล้อมที่ไม่ดี ไปสู่สิ่งแวดล้อมใหม่ที่มีอาจารย์ดีและกัลยาณมิตรที่ดี เพื่อจะ
ได้เพิ่มพูนความรู้ให้ยิ่งๆขึ้นไป
ข้อสาม การดูแลต้นไม้ที่ใกล้จะเหี่ยวเฉาที่มองดูเหมือนใกล้ตายให้มากเป็นพิเศษ
เพราะ โดยเนื้อแท้ของมันยังมีโอกาสรอดอีกมากมาย และอย่าไปนึกว่าศิษย์ที่ไม่
ดี จะไม่มียาขนานใดมาเยียวยาได้ เลยปล่อยละเลยไปไม่เหลียวแล ต้องรู้ว่า
โดยเนื้อแท้ธรรมชาติดั้งเดิมของคนเราเป็นจิตที่บริสุทธิ์ เพียงแค่ขอมีจิตที่จะโอบ
อุ้มและดูแลให้ถูกวิธี ที่สุดก็จะกลับกลายเป็นคนดีได้
ข้อสี่ การที่ต้องคอยพรวนดิน เพราะในดินยังมีเมล็ดพันธุ์พืชที่คอยจะแตก
หน่อขึ้นมา ก็เหมือนกับศิษย์ที่ยากจนแต่มีใจคิดใฝ่ก้าวหน้า หากเรายื่นมือ
เข้าไปช่วยอีกแรง ก็จะทำให้เขามีโอกาสที่ก้าวเดินไปข้างหน้าได้”
รวมหลายเรื่องจากเวบไซต์ อกาลิโก-http://www.whatami.net/zen/zen23.html
