ภาวะซึมเศร้าเป็นช่วงเวลาของ "การจำศีลทางจิตวิญญาณ" (spiritual hibernation)

[มดเอ๊กซ]

ภาวะซึมเศร้าเป็นช่วงเวลาของ "การจำศีลทางจิตวิญญาณ" (spiritual hibernation)  หากเรารู้วิธีที่จะอยู่กับภาวะซึมเศร้าแล้วเดินทางผ่านมันไป มันจะเป็นอะไรที่ทรงพลังและสร้างความเปลี่ยนแปลงให้แก่ชีวิตเราอย่างมหาศาล ทว่าระบบความเชื่อมีอิทธิพลมากและมักกั้นขวางไม่ให้เราผ่านไปได้ โดยเฉพาะความเชื่อที่ว่าภาวะซึมเศร้าเป็นสิ่งเลวร้ายที่ต้องปฏิเสธหรือแก้ไข

หากเราเคยอ่านพระสูตรหรือคัมภีร์ทางจิตวิญญาณ แทบจะในทุกศาสนาที่ยิ่งใหญ่ของโลก จะพบกับเรื่องราวของชั่วขณะแห่งความทุกข์ ความเศร้า หรือความมืดมนอันข้ามพ้น ชั่วขณะเหล่านั้นคือจุดเปลี่ยนผ่านอันยิ่งใหญ่บนเส้นทาง มันคือชั่วขณะสำคัญที่เมื่อเราถอยหลังมามอง แทบไม่ต่างกับเมล็ดพันธ์แห่งชีวิตที่ซุกอยู่ใต้ดินในฤดูหนาว รอเวลาที่จะเริ่มต้นเติบโตอีกครั้งและโผล่พ้นดินขึ้นมา

เมื่อเราเจอกับสภาวะจิตเนือยๆ ดิ่งๆ ที่เราอาจให้ชื่อมันว่า "ซึมเศร้า" ณ จุดนั้น เรามักหนีและหยุดพิจารณามัน "ช่วงนี้ฉันดีเพรสท์หนัก" จากนั้นเราก็เริ่มคิดไปไกลในหนทางที่ทำเป็นประจำ "มันเป็นปัญหาใหญ่" "โคตรน่ากลัว" "ต้องหาหมอเพื่อออกจากภาวะนี้ให้เร็วที่สุด" "ฉันเป็นโรคซึมเศร้าซะแล้ว" "ชีวิตฉันไม่มีทางทำอะไรสำเร็จอีกแล้ว" ฯลฯ

การโต้ตอบตามความเคยชินเมื่อต้องเจอกับสภาพจิตเช่นนั้น คือการกลับไปหาความคิด สร้างสายเรื่องขึ้นมารอบๆ "ฉันเป็นโรคซึมเศร้า"  "ฉันจะทำยังไงกับมันดี" ทั้งหมดจะค่อยๆ ตายตัวขึ้นเรื่อยๆ ด้วยความพยายามหาคำอธิบายตัวเอง แต่หากเราเต็มใจที่จะไม่ไปทางนั้น ภาวะซึมเศร้าในตัวมันเองจะกลายเป็นการเดินทางที่ทรงพลังมาก

หากเราสามารถมองไปยังภาวะซึมเศร้าในสิ่งที่มันเป็นจริงๆ เราจะพบกับพลังงานบางอย่าง มันเป็นพลังงานที่มืดมาก แอบซ่อนมาก เนือยมาก มันคือ "ไม่มีอะไร" จากมุมมองของอัตตา น่าแปลกที่เพราะเราไม่สามารถรับมือกับความเข้มข้นของภาวะซึมเศร้าได้ เราจึงคิดเกี่ยวกับมันในทางลบ แต่หากเรามองภาวะซึมเศร้าในฐานะบางสิ่งบางอย่างที่น่าค้นหา เราจะเริ่มค้นพบความลึกซึ้งในประสบการณ์ดังกล่าว

หนึ่งในการบรรยายแรกๆ ที่เชอเกียม ตรุงปะ พูดถึงภาวะซึมเศร้า ท่านบอกว่าในบรรดาสภาวะจิตแบบสังสารวัฏทั้งหมด ภาวะซึมเศร้าคือสภาวะจิตที่สง่างามที่สุด เพราะมันจริงที่สุดและถูกต้องที่สุด คุณเห็นความจริงสูงสุดของชีวิต คุณเห็นสิ่งต่างๆ อย่างที่มันเป็น คุณเห็นความคิดเพ้อฝัน ความคาดหวังที่คุณหมกหมุ่นอยู่กับมันตลอดเวลา และเห็นถึงความว่างเปล่าและปราศจากผลที่มันมอบให้ การมองเห็นความไร้แก่นสารของสิ่งเหล่านั้น คือความเฉลียวฉลาดอย่างไม่น่าเชื่อ แม้จะเป็นอะไรที่น่าหวั่นกลัวสุดๆ ก็ตาม ณ จุดนั้น การรู้แจ้งอยู่ห่างออกไปเพียงไม่กี่ก้าว แทนที่จะพยายามต่อสู้กับความเข้าใจในความไร้แก่นสารของชีวิต ซึ่งคือหนทางที่ภาวะซึมเศร้าธำรงรักษาตัวมันไว้ คุณปล่อย ยอมรับมัน แล้วก้าวเข้าหา เมื่อนั้นคุณจะเกิดความรู้สึกโล่ง อิสรภาพ และความรื่นรมย์อย่างไม่น่าเชื่อ "ว้าว ฉันเป็นอิสระจาก "ตัวเอง" ซะที" ...ใกล้มากๆ เพียงก้าวเล็กๆ เท่านั้น

ดังนั้น แม้ภาวะซึมเศร้าอาจดูยากที่จะเผชิญที่สุดในบรรดา "พลังงานลบๆ" ทั้งหลาย แต่หนทางในการเผชิญนั้นไม่ต่างกัน เมื่อเราปล่อยความคิดฟุ้งซ่านไว้เบื้องหลัง หรืออย่างน้อยก็ทำให้มันช้าลงด้วยการฝึกสติรู้ตัว เราจะค้นพบหลายสิ่งหลายอย่างที่เกิดขึ้นในตัวเรา ซึ่งเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นจริงๆ ไม่ใช่แค่ความคิด เราเริ่มใส่ใจ อยู่กับมัน เปิดต่อมัน และแค่เป็น เมื่อนั้นการเดินทางจะเริ่มคลี่ออก มันคือการเดินทางของมนุษย์คนหนึ่งที่ต้องผ่านหลากหลายช่วงชีวิต แทนที่จะติดขัดอยู่กับภาวะซึมเศร้าที่ตายตัว เราจะเริ่มสัมผัสได้ถึงโฟลว์ของการตระหนักรู้ที่เกิดขึ้นจากการไม่หนี

เรจินัลด์ เรย์

จาก Darkness Before Dawn: Redefining the Journey Through Depression