มุมกาแฟ
"จริงๆปู่ลิง ไม่ได้นับถือศาสนาพุทธ
อาจตกใจสำหรับบางคน
แต่นับถือ"ปรัชญาพุทธ" และเลือกเอา วิถีแบบ"เซน"
เป็นสารณะ มาหลายปีแล้ว
เพราะคำว่าศาสนา หมายถึงสิ่งที่เราพึ่งพา
มีหลายด้าน ทั้งศาสนาธรรม ศาสนาวัตถุ ประเพณี
พิธีกรรมที่งอกเงยตาม
ความเห็นของอาจารย์ที่สอน(อัตโนมติ)
มีทั้งชวนให้บ้าบุญ (เอาสวรรค์มาหลอกขาย)
เป็นนักสิทธิ(มีฤทธิ์ มีอำนาจ)
แทนที่จะเป็นพระอริยะ
พึ่งรูปเคารพสิ่งศักดิ์สิทธิ์(เป็นวัฒนธรรมกรีก)
แทนที่จะพึง สติปัญญา เจตนาแท้ๆของพุทธเจ้า
คือ
1."พ้นเพลิงอารมณ์ทุกข์ เพลิงกิเลส"
ด้วยการฝึกล้างขยะในใจตนเอง
เลิกลงโทษ ผู้อื่น
และเร่งฝึกตน(คนล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร)
2.สุขจากการแบ่งปัน(หิตายะสุขายะ)
ทำหน้าที่ที่เป็นมงคลชีวิต"(มงคล คือโชคดีที่ต้องทำเอง)
3.ไม่ประมาทในสิ่งปรุงแต่ง
อันไม่เที่ยง ไม่แท้ ยึดแล้วทุกกินหัวใจเรา อิๆ
แต่ก็ยินดีเป็นมิตรกับ ผู้ที่เชื่อ ชอบ ในทุกศาสนา นะครับ
...........................................
ส่วนใหญ่ คนเรียนรู้เรื่องเซนจากนิทาน
ซึ่งจริงๆแล้ว เซนนั้นเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา
เพราะจบด้วยคำว่า “ว่าง”
จบด้วยคำว่า “ไม่มีในมี”
คือ มีสภาวะแต่ไม่มีตัวตน
และวิถีชีวิตของเซนจะออกมาในรูปของนิทานหรือปรัชญา
จะไม่ต้องการคำอธิบายมากมาย
คือเซนจะให้ใช้ปัญญา คือนิ่งคิด
คือต้องการให้คนนิ่งมากที่สุด และพูดน้อยที่สุด
Originally shared by Suraphol Kruasuwan
**************************
เกร็ดความรู้จากพุทธศาสนา
เซนกับพุทธศาสนา ตอนที่ 1
22 พ.ค. 2558
ตอนนี้กระแสของเซนนั้นกำลังเป็นที่นิยมในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นการจัดสวน การจัดบ้านและการจัดห้องพระแบบเซน เป็นต้น
ความหมายของเซน คือ ปรัชญาหรือธรรมะขั้นสูงที่จะเป็นองค์ประกอบของคำว่าไม่มีอะไร ซึ่งเป็นแนวทางการใช้ปัญญาที่พิจารณาสรรพสิ่งว่าไม่มีแก่น ไม่มีสาระ และไม่มีตัวตน
และเป็นการใช้ปัญญาพิจารณา กายในกาย ความหมายของกายในกายคือ เรากลับไปพิจารณาว่า กายมีอะไรบ้าง และในที่สุด กายของเราก็ไม่เที่ยงเหมือนกับศัพท์คำว่า ฝุ่นเกาะกระจก ต้องคอยเช็ดให้สะอาด แต่ลองคิดว่า ถ้าไม่มีกระจกก็จะไม่มีฝุ่นมาเกาะ นี่เป็นวิธีคิดแบบเซ็น คือตัดที่ต้นตอ หรือรากเหง้า
เซน นั้นเป็นลัทธิหนึ่งของญี่ปุ่น ซึ่งคำว่านิกายหรือว่าลัทธิ จะเป็นลักษณะของปรัชญาที่เด่นในเรื่องอะไร แต่ทุกอย่างจะอยู่ในเรื่องของสมาธิและการแสวงหาธรรมกับคำว่า “ไม่มี”
ยกตัวอย่างนิทานเซน มีพระอยู่ 2 รูปและไปเจอผู้หญิงแต่งตัวสวยแบบผู้ดี ซึ่งเจอหนองน้ำสกปรกแล้วไม่อยากจะข้ามไป แล้วพระก็อุ้มผู้หญิงข้ามน้ำไป พระอีกรูปที่ตามมาด้วยก็ข้องใจว่าท่านเป็นพระแล้ว ท่านไปอุ้มสีกาได้อย่างไร ต่อมาก่อนจะจำวัด พระรูปนั้นก็เลยถามพระที่อุ้มหญิงสาวองค์นั้น พระที่อุ้มสีกาก็บอกว่า “ข้าพเจ้าวางไว้ตรงนั้นแล้ว แต่ทำไมท่านยังอุ้มผู้หญิงคนนั้นมาอีกหรือ” นี่คือเซน คือการไม่ข้อง จบแล้วจบเลย
อีกกรณีหนึ่ง มีผู้หญิงเป็นลม แต่ว่ามีผู้ชายอยู่ใกล้ๆเยอะเลย แต่ไม่ได้อุ้มผู้หญิงคนนั้นไปส่งโรงพยาบาลเพราะเกรงว่าจะไปล่วงละเมิดผู้หญิงคนนั้น ผู้ชายจะดูไม่สุภาพ แต่ว่าเวลาคนเจ็บป่วยไม่ปกติ คนจะไม่นึกถึงเกียรติหรือศักดิ์ศรีอะไรแล้ว จริงๆแล้วเซนลงลึกซึ้งไปถึงจิตใจของคนที่ส่วนลึกของคำว่าว่าง และวาง นี่คือคำพูดของเซนง่ายๆที่กินใจ เป็นลักษณะของการปฏิบัติที่มุ่งเน้นที่ใจอย่างเดียว
ยกตัวอย่างพุทธศาสนา มีพระศาสดา มีการประกาศพระศาสนา และแบ่งคนออกเป็น 4 เหล่า เป็นการแยกแยะให้ชัดเจนว่าบุคคลที่สอนได้เป็นเวไนยสัตว์ ส่วนที่สอนไม่ได้คือ อเวไนยสัตว์ ดังนั้นเมื่อแยกแยะแล้ว พระองค์จะไปในที่ที่สมควร ที่สอนแล้วมีผล ส่วนที่สอนแล้วไม่เป็นผล สถานที่นั้นก็เป็นที่อโคจร
แต่ว่าเซนไม่มีระเบียบหรือมีหลักเกณฑ์อะไรตรงนี้ เซนไม่ยึดอะไร ไม่มีกฏมีเกณฑ์ ไม่เผยแพร่ ไม่พูด แต่เน้นไปที่จิตใจ แต่สุดท้ายแล้วก็ไปถึงเหมือนกันกับศาสนาพุทธคือ “ความว่าง”
มีคนกล่าวถึงศาสนาพุทธว่า หินยานให้นั่งสมาธิ มหายานให้ท่องบทภาวนา เซนบอกว่าให้ท่องตามลำธารน้ำเล่น
มาเริ่มต้นดูที่เซนก่อน เซน กล่าวว่าให้ท่องตามลำธารน้ำเล่น คือ นั่งดูไปตามธรรมชาติและใจไปตามกระแสน้ำ กลืนกับธรรมชาติ กับความว่าง กับน้ำ สิ่งที่อยู่รอบๆตัว ไม่ว่าจะเป็นการไหลของน้ำ เสียงของลม แต่ว่าตัวเราไม่แยกระหว่างเรากับธรรมชาติ แต่ทุกอันคืออันหนึ่งอันเดียวคือ ความนิ่ง ความเงียบ อยู่ด้วยกันอย่างกลมกลืน เป็นสมาธิแบบเซน
ส่วนของนิกายมหายานที่ให้ท่องบทภาวนา คือ เอาจิตไปผูกกับคำภาวนาเพราะเป็นคำภาวนาที่อ่อนโยน การสรรเสริญเป็นการผูกใจให้อยู่กับไตรสรณะคม(พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์) เข้าสู่ความเป็นอุบาสก อุบาสิกาและปฏิบัติต่อในแนวของหินยาน
ถ้าเปรียบหินยาน ถือว่าพระรัตนตรัยสูงสุดอยู่บนยอดเขา มหายานจะอยู่ตรงเนินเขาก่อนที่จะก้าวเข้าไปสู่ขั้นสูง เป็นการเตรียมจิต และจะได้พื้นฐานของจิตที่สงบ ฉะนั้น จึงจำเป็นจะต้องอาศัยสมาธิจากการท่องบ่น หรือสวดมนต์ ออกเสียง เป็นการปรับพื้นฐาน ให้จิตผูกอยู่กับคำพูดตรงนั้นซึ่งเป็นคำพูดที่เป็นมงคลเป็นภาษาเดียวกัน สัมผัสด้วย อายตนะ คือ หู ได้ยินเสียงที่ตนสวด รูปที่เห็นทั้งบทสวด และรูปพระพุทธรูป
บางครั้งเสียงตัวเองอาจจะไม่ไพเราะ เพียงแต่ว่าเป็นถ้อยคำที่ไพเราะ ดังนั้นหากเป็นเสียงเพลงที่เป็นบทสวด และจิตตามก็เป็นสมาธิได้ และที่เปล่งวาจาด้วยตนเองออกมา ด้วยเสียงสวดนั้นทำให้เกิดความเลื่อมใสและศรัทธาในเสียงที่ก้องกังวาลของตน และผู้อื่นรวมกัน อันนี้จะทำให้เกิดสมาธิได้ เป็นอุบายอย่างหนึ่งในการสร้างสมาธิ
ฉะนั้น มหายานคือการรวมจิตเสียก่อนของบุคคลที่มีความทุกข์ยากลำบาก ที่ไม่รู้จักคำว่าศาสนา มีแต่ประเพณีที่กระทำต่อมาโดยหาสาเหตุไม่ได้ ประเทศที่กว้างใหญ่ ภาษาที่มากมาย หรือว่าการนับถือบูชาเทพเจ้ายังคงอยู่ อันนี้จำเป็น การท่องมนต์ในการบูชาพระโพธิสัตว์ก็ดี หรือว่าพระรัตนตรัยก็ดี เป็นการรวมจิตเพื่อให้สงบนิ่งและเกิดปัญญาในการพิจารณา
ถ้าเปรียบหินยาน พระรัตนตรัยอยู่บนยอดเขา มหายานอยู่รอบๆเขา ส่วนเซนอยู่ทั่วไปหมดเป็นธรรมชาติทั้งหมด
ภาษาของเซนจะบอกว่า มีคือมี ไม่มีก็คือไม่มี ตรงๆ และ ความมีในไม่มี ถ้าภาษาเซนบอกว่า ความมีสภาวะแต่ไม่มี คือ สูญ ทุกอย่างคือสูญแต่ว่ามันมีสภาวะอยู่ ในคำว่าไม่มีคือไม่มีอัตตา ตัวตน แต่ที่มีอยู่คือสภาวะ เช่นทุกคนรู้ว่าอากาศมีอยู่ แต่ก็ไม่มีแต่ว่ามีสภาวะที่จับต้องได้ และนี่คือ มีในไม่มี คือเซน
และในความหมายของเซนคือ เรากับทุกอย่างรอบๆตัว คืออันหนึ่งอันเดียวกัน และถ้าเปรียบ ภูเขาลูกหนึ่ง เซนก็คือทุกอย่าง มหายานคืออยู่ตรงเนินเขา หินยานก็คืออยู่บนยอดเขา
..
..
เกร็ดความรู้จากพุทธศาสนา
เซนกับพุทธศาสนา ตอนที่ 2
22 พ.ค. 2558
เคยมีคำกล่าวว่าหินยานมีนิพพาน มหายานเรียกสุขาวดี เซนบอกว่า ว่างเปล่า
ในส่วนของหินยาน คือการสิ้นอาสวะทั้งหลายที่ไม่มีอัตตา คือตัวตน แต่มีสภาวะที่ดำรงอยู่แต่ไม่มีอัตตา
ยกตัวอย่าง พระสารีบุตรท่านจะอยู่หรือจะไปมีค่าเท่ากัน เพราะพระสารีบุตรเวลาใครมาทุบตีท่านเพราะความสงสัยในความเป็นพระอรหันต์ของท่าน ท่านก็ไม่คิดจะไม่หันไปดู เพราะว่าอารมณ์ทุกอย่างมันไม่เกิดแล้ว ไม่อยากรู้ ไม่อยากเห็น ไม่เกิดอารมณ์ใดๆที่ข้องกับร่างกาย ดังนั้นไม่จำเป็นต้องดู ฉะนั้นท่านจะอยู่หรือจะไป มันคือสภาวะเดียว เพราะฉะนั้นไม่จำเป็นที่จะต้องรู้ ไม่จำเป็นที่จะต้องพูด ไม่จำเป็นที่จะต้องมีอะไรที่สัมผัสอีกแล้ว นั่นคือความเป็นพระอรหันต์ คือจะมีวงจรของพระอรหันต์ก็คือการนิพพาน นิพพานทั้งๆที่มีชีวิตอยู่ มีชีวิตหรือไม่มีชีวิตก็คือนิพพานไปแล้วเพราะว่าไม่ได้รับอะไรแล้ว
มหายานมีสุขาวดี ต้องเล่าย้อนกลับไปเมื่อ 10 กัปป์มาแล้ว พระพุทธเจ้าทรงตรัสกับพระสูภูติและพระอานนท์ว่า มีพระพุทธเจ้าองค์หนึ่งได้ขอพรกับพระพุทธเจ้าทั้งหลายให้กับพระองค์เองว่า สรรพสัตว์มีมากมายที่ยังไม่พ้นภัยและพระองค์ก็ไม่อยากจะไปนิพพาน ขอให้มีดินแดนอันหนึ่งที่เป็นแดนที่สามารถจะมีพระโพธิสัตว์ที่ไม่ปรารถนาที่จะเป็นปัจเจกหรือไม่ปรารถนาที่จะเป็นพระพุทธเจ้า มาบำเพ็ญบารมีเพื่อช่วยสรรพสัตว์ทั้งหลาย ให้ขึ้นมาให้เกิดความเข้าใจในธรรมต่างๆ ของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
ก็ได้รับพรให้มีดินแดนนั้น พระพุทธเจ้าองค์นี้ได้รับขนานนามว่าอามิตภะ แปลว่าแสงสว่าง เพราะดินแดนแห่งนี้มีแสงสว่างประดุจทองคำ และดินแดนนี้เรียกว่าสุขาวดี เป็นดินแดนที่อยู่ระหว่างชั้นพรหมกับอกนิพรหมกับชั้นที่เป็นเทวนิพพาน อกนิพรหมคือ ไม่ถึงนิพพาน ไม่กลับลงมาเกิด หรือจะลงมาทำหน้าที่นั้นก็อีกเรื่องหนึ่ง นี่คือดินแดนที่แยกออกไป ถ้าอนาคามี ไม่จำเป็นต้องลงมาเกิดอีก แต่สุขาวดีเป็นกลุ่มของพระโพธิสัตว์ที่จะลงมาช่วยสรรพสัตว์
บ้างก็บอกว่า พระกวนอิมแบ่งภาคมาจากอามิตภะ คือ อมิตภะพระพุทธเจ้าได้แบ่งภาคมาเพื่อทำหน้าที่โปรดสัตว์ทั้งหลาย ในลักษณะ ให้เข้าใจในธรรมของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ด้วยการนำคำสอนของพระพุทธเจ้าในแต่ละกัปป์ มาสอน มาขยายความให้เกิดความเข้าใจ นี่คือมหายาน
แต่ในความเป็นจริงแล้ว มหายานเกิดขึ้นเพราะพระมหากัสสปะได้ขอพระพระพุทธเจ้าไว้ว่า เมื่อพระพุทธศาสนาไปยังดินแดนที่ใด หากว่าจำเป็นต้องปรับเปลี่ยนตามประเพณีท้องถิ่น ต้องขออนุญาตไว้ในการที่จะปรับวินัย ปรับกฎประเพณีให้สอดคล้อง
ต่อมาพระปุณณะเถระ และกลุ่มภิกษุภัททวัคคีย์ ได้เพิ่มเติมปรับเปลี่ยนเพื่อความสอดคล้องกับท้องถิ่นที่ท่านไปโปรดสัตว์
ทีนี้ เมื่อพระพุทธศาสนาไปสู่ประเทศจีน มันต้องปรับให้เป็นเขาแล้วถึงสอนเขา มหายานถึงเกิด เพื่อให้เข้าถึงพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ในที่สุด เพราะฉะนั้นพระมหายานจึงเป็นเขาก่อน คือ เป็นชาวบ้าน พระในมหายานจึงมีหน้าที่สองลักษณะก็คือ ทำกิจของสงฆ์ และอันที่สองคือต้องเข้ากับชาวบ้านให้ได้ ต้องเป็นเหมือนเขา แบบคนทั่วไป พระภิกษุในมหายานต้องมีหน้าที่ทุกคน อย่างจะเห็นว่าพระที่งอไบ้ พระจะมีกิจทุกอย่างเหมือนฆราวาส แต่ว่าทานอาหารสามเมื้อเป็นอาหารเจเพื่อไม่ไปเบียดเบียน และสอนทุกสิ่ง ประเพณีท่านก็สอนชงชา ดึงชาวบ้านเข้าวัดและใส่ธรรมะใส่สมาธิลงไป คือ เป็นการปรับพื้นฐานให้ทุกคนรับธรรมโดยที่ไม่กระทบกระเทือนกับชีวิตประจำวัน อันนี้คือมหายาน ทั้งทำให้ชาวบ้านรู้สึกว่า ฆราวาสก็สามารถปฏิบัติได้ไม่จำเป็นต้องบวช
..
..
เกร็ดความรู้จากพุทธศาสนา
เซนกับพุทธศาสนา ตอนที่ 3
22 พ.ค. 2558
เพราะฉะนั้น มหายานจึงเป็นลักษณะของพระที่พระมหากัสปะขอไว้ร่วมกับพระอานนท์และพระสูภูติ ที่วัดจีน เราจะมองเห็นภาพของพระพุทธเจ้า คือพระอามิตภะ ณ แดนสุขาวดี และภาพของพระพุทธเจ้าของเรา ให้ทุกคนระลึกถึงพระคุณของพระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบันคือ พระศักกายมุนี และเราจะเห็นพระพุทธเจ้าสามพระองค์ ซึ่งมีความหมายดังนี้
พระพุทธเจ้า ที่เรียกว่าสัมโพคะ คือ คือภาคบนสวรรค์ก่อนลงมาบนโลกมนุษย์
พระพุทธเจ้าองค์ที่สอง คือ นิรมานกาย คือ ภาคที่ลงมาบำเพ็ญเพียร
พระพุทธเจ้าที่ประทับนั่งเรียงกันองค์ที่สาม คือ ธรรมกาย คือภาคที่ได้สำเร็จธรรมตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าแล้ว
ที่ชาวจีนเรียกง่ายๆว่า พระพุทธเจ้าสามองค์ คือ อดีต ปัจจุบัน และอนาคต ความจริงมีความหมายดังที่กล่าวมา
ข้างๆจะเป็นพระอรหันต์สองรูป รูปที่มีหน้าที่มีอายุคือ พระมหากัสปะ และอีกข้างคือพระอานนท์ ไม่ใช่พระโมคลานะกับพระสารีบุตร
ถ้าเกิดว่ามีพระศักกายมุนีตรงที่ด้านหน้า ถ้าเราเดินไปคล้อยหลังก็จะเห็นพระพุทธเจ้าที่ฐานตรงกันข้ามกัน ปกติพระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ที่ต้นโพธิ์ด้านตะวันออก ก็มีคำกล่าวว่าพระพุทธรูปหันไปทางไหนให้ถือทางนั้นเป็นตะวันออก ดังนั้น พระอามิตภะจึงหันตรงกันข้ามกับพระศักกายะมุนีจึงเรียกพระพุทธเจ้าตะวันตก
จากที่กล่าวมา พระพุทธศาสนาแยกเป็นหลายทาง แต่สุดท้ายแล้วก็มีจุดรวมจุดเดียวกัน เซนก็คือธรรมชาติ อย่างเต๋าก็คือวิถีที่จะไปถึงธรรมชาติ ซึ่งเหมือนกับเซนที่ไปสู่ความว่างเปล่าก็เป็นลัทธิหนึ่ง แต่ศาสนาไม่เหมือนกัน เพราะว่าศาสนามีอุบายในการปฏิบัติตามจริตหรืออุปนิสัยของบุคคลที่มีความแตกต่างกัน
ในคัมภีร์วิสุทธิมรรคที่ลักษณะของการปฏิบัติในฌานต่างๆมีขั้นตอนอย่างชัดเจน มีระเบียบปฏิบัติ มีพระวินัย มีพระธรรม และมีพระไตรปิฏก อันนั้นคือพระพุทธศาสนาหินยาน เพราะว่ามีกฎเกณฑ์ มีพระรัตนตรัย มีการประกาศศาสนา มีพระวินัยอย่างชัดเจน มีเรื่องราวโดยลำดับ ไม่ได้แบ่งเป็นทางใดทางหนึ่งเพื่อที่ใดที่หนึ่ง เป็นการนำคนทั้งหมดเลย
ทีนี้ ในการนำคนที่จะเข้าสู่ในดินแดนพระพุทธศาสนาก็เป็นมหายานอย่างที่บอก แต่ว่าลัทธิต่างๆที่แตกออกไป คือเป็นอุบายให้คนเข้าง่ายที่สุดตามท้องถิ่น ซึ่งโดยมากจะเกี่ยวกับธรรมชาติ และควรทำความเข้าใจง่ายๆว่าธรรมะคือธรรมชาติ
ส่วนใหญ่ คนเรียนรู้เรื่องเซนจากนิทาน ซึ่งจริงๆแล้ว เซนนั้นเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา เพราะจบด้วยคำว่า “ว่าง” จบด้วยคำว่า “ไม่มีในมี” คือ มีสภาวะแต่ไม่มีตัวตน และวิถีชีวิตของเซนจะออกมาในรูปของนิทานหรือปรัชญา จะไม่ต้องการคำอธิบายมากมาย คือเซนจะให้ใช้ปัญญา คือนิ่งคิด คือต้องการให้คนนิ่งมากที่สุด และพูดน้อยที่สุด
ในส่วนตัว ข้าพเจ้าจะประทับใจนิทานของเซน คือรู้จักเซนจากนิทาน นิทานเรื่องนี้ มีชายคนหนึ่งเข้าไปหาสังคปรินายก แล้วก็ขอไปเป็นศิษย์ ท่านบอกว่าเป็นได้แต่ต้องไม่พูด คือ เซนพูดน้อยมาก ก็ตกลงเป็นศิษย์ จะไม่พูดก็ชงชา ในขณะที่ชงชาและรินชา จิตต้องเป็นสมาธิ ในขณะที่จิตเป็นสมาธิ เขามีความรู้สึกว่าเขาได้เกิดใหม่ เปลี่ยนไปชาติแล้วชาติเล่า เป็นเรื่องราวต่างๆของชีวิตมนุษย์ เกิดมาแล้วทำงาน มีทุกข์ แต่ว่าเขาไม่เคยพูดอะไรเลยทุกชาติ และในชาติสุดท้ายเขาถูกโจรปล้น เขาแต่งงาน เขาเป็นผู้หญิง แต่ว่าชาติที่เขารินชานั้นเป็นผู้ชาย เสร็จแล้วผู้หญิงแต่งงานมีสามีและโจรปล้นบ้านก็ฆ่าสามีตายและทำร้ายเขา เขาก็ไม่ได้พูดอะไรสักคำ แต่สุดท้ายโจรจะทำร้ายลูก เขาก็เปล่งเสียงร้องขึ้นมา ภาพทุกอย่างก็หายไปหมดเลย อยู่ในภาพที่เขาชงชาอยู่ และ อาจารย์คนนั้นก็บอกว่าเขาเรียนไม่ได้ เพราะจิตเขายังผูกติดกับบางสิ่งบางอย่าง จึงเข้ามาบวชในศาสนาเซนไม่ได้ นั่นหมายความว่าการบวชเข้าไปในเซน มันต้องวางมาขั้นตอนหนึ่งแล้ว ถ้าหากว่าชายคนนี้กลับไปคิดและกลับไปฝึกมาใหม่ ก็อาจจะได้รับการทดสอบแบบอื่น เพื่อที่ว่าจะไปก้าวสู่ความว่างอย่างแท้จริง
ที่ชอบเรื่องนี้ เพราะว่าตอนที่เรากำลังดำเนินชีวิตอยู่ มันเป็นการรินชาอยู่หรือเปล่า ชีวิตเราตอนนี้เป็นเรื่องสมมติ เหมือนคนชงชาหรือเปล่า
มันเป็นการสอนที่ว่า ชีวิตไม่ใช่ชีวิต และที่เรายืนอยู่ทุกวันและทำอยู่ทุกวัน มันคือความว่างหรือเปล่า คือตัวเราเป็นตัวเราไหม หรือไม่ใช่ตัวเรา เวลาเราฝัน เราไม่มีตัวตนในความฝัน ในขณะที่เราดำเนินชีวิตอยู่ มันก็ไม่ได้มีตัวตน จริงๆแล้วตรงไหนเรียกว่าตัวตน เฉพาะหัวเราหรือเปล่าถึงเป็นเรา หรือว่าเฉพาะแขน หรือว่าเฉพาะขา ลองแยกส่วนออกมา ตรงไหนที่เป็นเรา มันก็เหมือนความฝัน เหมือนกับชายคนนี้ที่รินชา แล้วเห็นภาพเหมือนจริงทุกอย่างจนกระทั่งเขาร้องออกมา คือ การไม่พูด หมายความว่าการวางเฉย เพราะว่านั่นคือมายา แต่ว่าเขาทำใจให้คิดเป็นมายาไม่ได้เพราะนั่นคือวัตถุตัวตน
เซนนั้นสอนให้คิด เราแค่อ่านออกมาประโยคเดียว แต่ว่าเราคิดออกมามากมาย คือมันใช้ความคิดหมดทุกอย่าง เซน คือความเงียบ หรือเซ้นท์ เราจะแปลว่าอย่างนั้นก็ได้ เซนสอนให้เรารู้จักเริ่มตั้งแต่รินชา ว่าสิ่งที่คุณมาตอนนี้คือเป็นมายา ไม่ได้เป็นวัตถุ ไม่ได้เป็นอะไรเลย ก็เลยนึกถึงว่า ศาสนาพุทธของเรามีการฝึกกสิณ เช่น รัตนกสิณหรือกสิณที่เกิดจากการเพ่งพระพุทธรูป หรือการเพ่งกสิณสีต่างๆ และเราก็ลองฝึกเพ่งกสิณและเราก็เพ่งไม่ได้ ทั้งนี้เป็น เพราะว่าเราพยายามให้วัตถุที่เราเพ่งมันมาอยู่ในใจเรา ในเมื่อวัตถุมันไม่มี มันแค่นึกเห็น และการนึกเห็นมันคือจินตนาการและตัวของเรานี้ก็อาจจะเป็นการนึกเห็น ไม่ใช่ของจริง ตัวเรากำเนิดมาด้วยของผลแห่งกรรม มันอาจจะเป็นสิ่งที่สมมติว่า... แล้วเราก็มายึดในสิ่งสมมตินั้น มันไม่ใช่ตัวตนจริงๆ
ทั้งหมดที่อธิบายนี้ คือ เซน ที่มีดวงตาสภาวธรรมจริงๆ สอดคล้องกันกับศาสนาพุทธ ไม่แตกต่างกัน
เคยมีนิทานของท่านพระพุทธทาส คือ มีพระรูปหนึ่ง ท่านถามความเห็นจากลูกศิษย์ว่า ใครที่สามารถเห็นถึงแก่นแห่งธรรมได้ดีที่สุด ถามทุกรูป แต่ละรูปก็ตอบด้วยหลักที่ลึกซึ้งของธรรมะ แต่พอมาถึงพระรูปหนึ่ง ท่านเงียบและไม่ตอบ พระอาจารย์ก็เลยบอกว่านี่แหละคือแก่นของธรรม
มาถึงตอนนี้ คงพอจะเข้าใจแล้ว ถึงความเกี่ยวพันระหว่างพุทธศาสนากับเซน....
http://www.sana-anong.com/v4/works_detail.php?id=24&catg=2
