พระสูตร – อาสวะที่พึงละได้ด้วย
ทัสสะ (การเห็น)“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! อาสวะ(กิเลสที่หมักดองสันดาน)ที่พึงละได้ด้วยการเห็นเป็นไฉน?
ปุถุชน (คนผู้ยังมากด้วยกิเลส) ในโลกนี้ ผู้มิได้สดับ ผู้มิได้เห็นพระอริยเจ้า ไม่ฉลาดในธรรมของพระอริยเจ้า มิได้รับการแนะนำในธรรมของพระอริยเจ้า มิได้เห็นสัตบุรุษ (คนดี) ไม่ฉลาดในธรรมของสัตบุรุษ มิได้รับการแนะนำในธรรมของสัตบุรุษ ย่อมไม่รู้จักธรรมที่ควรทำไว้ในใจ(ควรใส่ใจ) ไม่รู้จักธรรมที่ไม่ควรทำไว้ในใจ(ไม่ควรใส่ใจ) เมื่อไม่รู้จักธรรมที่ควรใส่ใจ และไม่ควรใส่ใจ จึงใส่ใจธรรมที่ไม่ควรใส่ใจ ไม่ใส่ใจธรรมที่ควรใส่ใจ....เมื่อเขาใส่ใจโดยไม่แยบคายอย่างนี้
ทิฏฐิ (ความเห็น) ๖ อย่าง อย่างใดอย่างหนึ่งย่อมเกิดขึ้น คือ.....
ทิฏฐคตะ(ตัวทิฏฐิ) ทิฏฐคหณะ(การยึดด้วยทิฏฐิ)
ทิฏฐิกันตาระ(ทางกันดารคือทิฏฐิ)
ทิฏฐิวิสูกะ(ความยอกย้อนแห่งทิฏฐิ)
ทิฏฐิวิปผันทิตะ(ความผันผวนแห่งทิฏฐิ)
และทิฏฐิสังโยชนะ(เครื่องผูกคือทิฏิฐิ).”
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! แต่อริยสาวกผู้ได้สดับแล้ว ผู้เห็นพระอริยเจ้า ฉลาดในธรรมของพระอริยเจ้า ได้รับการแนะนำดีแล้วในธรรมของพระอริยเจ้า ผู้เห็นสัตบุรุษ ฉลาดในธรรมของสัตบุรุษ ได้รับการแนะนำดีแล้วในธรรมของสัตบุรุษ ย่อมรู้จักธรรมที่ควรใส่ใจ และไม่ควรใส่ใจ....ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! เขาย่อมใส่ใจธรรมที่ควรใส่ใจชนิดไหน? คือชนิดที่เมื่อใส่ใจเข้า
กามาสวะ(กิเลสที่หมักดองสันดานคือกาม)
ภวาสวะ(กิเลสที่หมักดองสันดานคือความยินดีในภพ)
อวิชชาสวะ(กิเลสที่หมักดองสันดานคืออวิชชาความไม่รู้จริง)
......เพราะการใส่ใจธรรมที่ควรใส่ใจของบุคคลนั้น อาสวะทั้งหลายที่ยังไม่เกิด ก็จะไม่เกิดขึ้น ที่เกิดแล้ว ก็จะละเสียได้
ผู้นั้นย่อมใส่ใจโดยแยบคายว่า นี้คือทุกข์, นี้คือเหตุให้ทุกข์เกิด, นี้คือความดับทุกข์, นี้คือข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ เมื่อบุคคลนั้นใส่ใจโดยแยบคายอย่างนี้ ย่อมละสังโยชน์(กิเลสเครื่องผูกมัด) ๓ อย่างเสียได้ คือ
สักกายทิฏฐ(ความเห็นเป็นเหตุยึดถือว่ากายของเรา)
วิจิกิจฉา(ความลังเลสงสัย)
สีลัพพตปรปามาส(ความยึดถือศีลและพรต ได้แก่ความติดในลัทธิพิธีต่างๆ)
นี้แล ภิกษุทั้งหลาย ! เรียกว่า อาสวะที่พึงละได้ด้วยการเห็น.”
(
สัพพาสวสังวรสูตร ๑๒/๑๒-๒๐)
พระสูตร - อาสวะที่พึงละได้ด้วยสังวร (ความสำรวม)
"ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! อาสวะ(กิเลสที่หมักดองสันดาน) ที่พึงละได้ด้วยความสำรวม เป็นไฉน? ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ พิจารณาโดยแยบคายแล้ว เป็นผู้สำรวม ระวัง อินทรีย์(สภาพที่เป็นใหญ่) คือ ตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย และใจ ซึ่งเมื่อไม่สำรวมระวังแล้ว อาสวะที่ทำความยุ่งยากเดือดร้อนให้ ก็จะพึงเกิดขึ้น เมื่อสำรวมระวังแล้ว อาสวะที่ทำความยุ่งยากเดือดร้อน ก็จะไม่มี. นี้แล ภิกษุทั้งหลาย ! เรียกว่า อาสวะที่พึงละได้ด้วยความสำรวม."(สัพพาสวสังวรสูตร ๑๒/๑๒-๒๐)พระสูตร - อาสวะที่พึงละได้ด้วย
ปฏิเสวนะ(การส้องเสพ, การใช้สอย, การบริโภค) "ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! อาสวะ(กิเลสที่หมักดองสันดาน) ที่พึงละได้ด้วยการส้องเสพ เป็นไฉน? ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ พิจารณาโดยแยบคายแล้ว จึงใช้สอยจีวร(ผ้านุ่งห่ม) เพียงเพื่อบำบัดความหนาว ความร้อน บำบัดสัมผัสอันเกิดจากเหลือบ ยุง ลม แดด และสัตว์เลือกคลาน เพียงเพื่อปกปิดอวัยวะที่ให้เกิดความละอาย."
"เธอพิจารณาโดยแยบคายแล้ว จึงบริโภคบิณฑบาต(อาหาร) มิใช่เพื่อเล่น มิใช่เพื่อมัวเมา มิใช่เพื่อประดับ มิใช่เพื่อตกแต่ง เพียงเพื่อตั้งอยู่ได้แห่งร่างกายนี้ เพื่อยังชีวิต เพื่อระงับความลำบาก เพื่ออนุเคราะห์พรหมจรรย์ ด้วยคิดว่า ด้วยการบริโภคนี้ เราจักบำบัด(ทุกข์)เวทนาเก่า ไม่ทำ(ทุกข์)เวทนาใหม่ ให้เกิดขึ้น เราจักดำรงชีวิตได้ ความไม่มีโทษ และความอยู่เป็นผาสุกจักเกิดขึ้น."
"เธอพิจารณาโดยแยบคายแล้ว จึงใช้สอยเสนาสนะ(ที่นอนที่นั่ง) เพียงเพื่อบำบัดความหนาว ความร้อน บำบัดสัมผัส อันเกิดจากเหลือบ ยุง ลม แดด และสัตว์เลือกคลาน เพื่อบรรเทาอันตรายอันเกิดแต่ฤดูกาล และเพื่อยินดีในความหลีกเร้น."
"เธอพิจารณาโดยแยบคายแล้ว จึงบริโภคยารักษาโรค เพื่อบำบัดเวทนา เนื่องจากอาพาธต่างๆ อันเกิดขึ้นแล้ว เพื่อไม่มีความเจ็บไข้เป็นสำคัญ."
"เพราะเมื่อภิกษุไม่ส้องเสพปัจจัย ๔ อาสวะที่ทำความยุ่งยากเดือดร้อนให้ ก็จะพึงเกิดขึ้น เมื่อส้องเสพปัจจัย ๔ อาสวะที่ทำความยุ่งยากเดือดร้อนให้ ก็จะไม่มี นี้แลภิกษุทั้งหลาย ! เรียกว่า อาสวะที่พึงละได้ด้วยการส้องเสพ."
(
สัพพาสวสังวรสูตร ๑๒/๑๒-๒๐)
พระสูตร - อาสวะที่พึงละได้ด้วยอธิวาสนะ (การอดทนหรือข่มไว้)
"ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! อาสวะ(กิเลสที่หมักดองสันดาน) ที่พึงละได้ด้วยการอดทน เป็นไฉน ! ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ พิจารณาโดยแยบคายแล้ว ย่อมเป็นผู้อดทนได้ต่อหนาว ร้อน หิวกระหาย ต่อสัมผัสอันเกิดจากเหลือบ ยุง ลม แดด และสัตว์เลือกคลาน ต่อถ้อยคำหยาบคายที่มากระทบ ต่อทุกขเวทนาทางกายที่เกิดขึ้น อันกล้าแข็ง เจ็บปวด ไม่เป็นที่สำราญ ไม่เป็นที่พอใจ ขนาดจะทำลายชีวิตได้."
"เพราะเมื่อภิกษุนั้นไม่อดทน อาสวะที่ทำความยุ่งยากเดือดร้อนให้ ก็จะพึงเกิดขึ้น เมื่อเธออดทน อาสวะที่ทำความยุ่งยากเดือดร้อนให้ ก็จะไม่มี นี้แล ภิกษุทั้งหลาย ! เรียกว่า อาสวะที่พึงละได้ด้วยการอดทน."
(สัพพาสวสังวรสูตร ๑๒/๑๒-๒๐)พระสูตร - อาสวะที่พึงละได้ด้วย
ปริวัชชนะ (การงดเว้น) "ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! อาสวะ(กิเลสที่หมักดองสันดาน) ที่พึงละได้ด้วยการงดเว้น เป็นไฉน ! ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ พิจารณาโดยแยบคายแล้ว ย่อมเว้นช้างดุ ม้าดุ โคดุ สุนัขดุ งู ตอไม้ที่มีหนาม บ่อน้ำ เหว น้ำครำ หลุมโสโครก ภิกษุนั่งในอาสนะอันไม่สมควร คบมิตรชั่ว ย่อมถูกเพื่อนพรหมจารี ผู้รู้ เข้าใจไปในฐานะอันชั่ว เธอพิจารณาโดยแยบคายแล้ว ย่อมเว้นอาสนะอันไม่สมควรนั้น ที่เที่ยวไปอันไม่สมควรนั้น และมิตรชั่วเหล่านั้น เพราะเมื่อเธอไม่เว้น อาสวะที่ทำความยุ่งยากเดือดร้อนให้ ก็จะพึงเกิดขึ้น เมื่อเธอเว้น อาสวะที่ทำความยุ่งยากเดือดร้อนให้ ก็จะไม่มี นี้แล ภิกษุทั้งหลาย ! เรียกว่า อาสวะที่พึงละได้ด้วยการงดเว้น."
(
สัพพาสวสังวรสูตร ๑๒/๑๒-๒๐)
พระสูตร - อาสวะที่พึงละได้ด้วยวิโนทนะ (การบรรเทา)
"ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! อาสวะ(กิเลสที่หมักดองสันดาน) ที่พึงละได้ด้วยการบรรเทา(การทำให้น้อยลง) เป็นไฉน? ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ พิจารณาโดยแยบคายแล้ว ย่อมไม่รับไว้ ย่อมบรรเทา ย่อมทำให้หมดไป ย่อมทำให้ตั้งอยู่ไม่ได้ซึ่งกามวิตก(ความตรึกในกาม) พยาบาทวิตก(ความตรึกในการปองร้าย) วิหิงสาวิตก(ความตรึกในการเบียดเบียน) ซึ่งเกิดขึ้นแล้ว เพราะเมื่อภิกษุนั้นไม่บรรเทา อาสวะที่ทำความยุ่งยากเดือดร้อนให้ ก็จะพึงเกิดขึ้น เมื่อเธอบรรเทา อาสวะที่ทำความยุ่งยากเดือดร้อนให้ ก็จะไม่มี นี้แล ภิกษุทั้งหลาย ! เรียกว่า อาสวะที่พึงละได้ด้วยการบรรเทา(การทำให้น้อยลง)."
(สัพพาสวสังวรสูตร ๑๒/๑๒-๒๐)พระสูตร - อาสวะที่พึงละได้ด้วย
ภาวนา(การอบรม) "ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! อาสวะ(กิเลสที่หมักดองสันดาน) ที่พึงละได้ด้วยการอบรม(การลงมือปฏิบัติให้เกิดผล) เป็นไฉน? ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ พิจารณาโดยแยบคายแล้ว ย่อมอบรม(ลงมือปฏิบัติให้เกิดผล) ซึ่ง
สัมโพชฌงค์(องค์แห่งปัญญาเครื่องตรัสรู้) คือ
(๑) สติ(ความระลึกได้) (๒) ธัมมวิจยะ(การเลือกเฟ้นธรรม) (๓) วิริยะ(ความเพียร) (๔) ปิติ(ความอิ่มใจในธรรม) (๕) ปัสสัทธิ(ความสงบใจ) (๖) สมาธิ(ความตั้งใจมั่น) (๗) อุเบกขา(ความวางเฉยในธรรม) อันอิงความสงัด อิงความคลายกำหนัด อิงความดับทุกข์ อันน้อมไปเพื่อความสละกิเลส เพราะเมื่อภิกษุนั้นไม่อบรม อาสวะที่ทำความยุ่งยากเดือดร้อนให้ ก็จะพึงเกิดขึ้น เมื่อเธออบรม อาสวะที่ทำความยุ่งยากเดือดร้อนให้ ก็จะไม่มี นี้แล ภิกษุทั้งหลาย ! เรียกว่า อาสวะที่พึงละได้ด้วยการอบรม."
(
สัพพาสวสังวรสูตร ๑๒/๑๒-๒๐)
พระสูตร - การปิดกั้นอาสวะทั้งปวงได้
"ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! เนื่องจากอาสวะ(กิเลสที่หมักดองสันดาน) ที่พึงละได้ด้วยการเห็น อันเธอละได้แล้ว อาสวะที่พึงละได้ด้วยความสำรวม อันเธอละได้แล้ว อาสวะที่พึงละได้ด้วยการส้องเสพ อันเธอละได้แล้ว อาสวะที่พึงละได้ด้วยการอดทน อันเธอละได้แล้ว อาสวะที่พึงละได้ด้วยการงดเว้น อันเธอละได้แล้ว อาสวะที่พึงละได้ด้วยการบรรเทา อันเธอละได้แล้ว อาสวะที่พึงละได้ด้วยการอบรม อันเธอละได้แล้ว เธอจึงชื่อว่า ปิดกั้นแล้วด้วยการปิดกั้นอาสวะทั้งปวงได้ ตัดขาดซึ่งตัณหา คลายได้ซึ่งเครื่องผูกมัด ทำที่สุดทุกข์ได้โดยชอบ เพราะตรัสรู้เรื่องของจิตใจ."(
สัพพาสวสังวรสูตร ๑๒/๑๒-๒๐)
G+ Tung krithayavath
