บาทคาถาแห่งโลกียะโพธิจิต๗ " การส่งออกและการรับเข้าพึงปฏิบัติสับเปลี่ยนกันไป ทั้งสองนี้พึงดำเนินไปพร้อมกับลมหายใจ "การส่งออกและการรับเข้ามานี้เป็นการปฏิบัติที่สำคัญยิ่งใน
มรรค แห่งโพธิสัตว์ ซึ่งเรียกว่า
ทองเลน ในภาษาธิเบต ทอง หมายถึง " ส่งออกไป " หรือ " ปล่อยไป " และ เลน หมายถึง " รับเข้ามา " หรือ " ยอมรับ " ทองเลน เป็นคำที่มีความหมายยิ่ง ซึ่งคุณพึงจดจำ ไว้ มันเป็น
การปฏิบัติหลักในการบ่มเพาะโลกิยะโพธิจิต ในบาทคาถานี้กล่าวว่า
" ทั้งสองนี้พึงดำเนินไปพร้อมกับลมหายใจ " เราใช
้ลมหายใจเป็นอุบายธรรมมาโดยตลอด ด้วยเหตุที่มันมีความต่อ เนื่องและเป็นธรรมชาติยิ่งสำหรับเรา ดังนั้น เราจึงใช้มันด้วยในที่นี้ ดุจดังที่ใช้เป็นอุบายของการปฏิบัติสมถกรรมฐาน
การปฏิบัติทองเลนนั้ออกจะตรงไปตรงมา มันคือการนนั่งปฏิบัติสมาธิ นั่นเอง
คุณจะส่งมอบความสุขของคุณออกไป ความเบิกบานยินดีและ ทุกสิ่งอันเปี่ยมสุข สิ่งเหล่านั้นจะถูกส่งออกไปพร้อมกับลมหายใจออก และขณะที่หายใจเข้า คุณจะรับเอาความเคืองแค้นและปัญหาต่าง ๆ รวม ถึงทุกสิ่งที่แย่ ๆ เข้ามา ประเด็นก็คือ
การขจัดความรู้สึกอันจำกัดคับแคบ ออกไปการปฏิบัติทองเลนนั้นเรียบง่ายยิ่ง เราไม่จำเป็นจะต้องแจกแจงแยกแยะ ว่าไหคือดีไหนเลว เราเพียง
หายใจเอาสิ่งดี ๆ ออกไปและรับเอาสิ่งร้าย ๆ เข้ามา ในตอนแรกจึงดูเหมือนเรากำลังอิงอยู่กับความคิดเรื่องดีหรือเลว แต่เมื่อเรารุดหน้าไป มันจะยิ่งจริงขึ้นเป็นลำดับ แม้คุณไม่อาจคาดหวัง ว่าจะได้รับจดหมายอันน่าชื่นใจจากคุณย่าซึ่งคุณทะเลาะด้วยมาตลอดห้า ปี ท่านคงจะไม่เขียนจดหมายอันอ่อนโยนถึงคุณด้วยการปฏิบัติทองเลน เพียงแค่สามวันทว่าการส่งออกและรับเข้าย่อมจะก่อเกิดผลอันน่าปลาบ ปลื้มตามธรรมชาติ ซึ่งข้าพเจ้าคิดว่าจะส่งผลถึงทัศนะคติและจรรยามาร- ยาทของคุณ
บางครั้งเราอาจรู้สึกหวาดหวั่นว่าเรากำลังหายใจรับเอาพิษร้ายซึ่งอาจ เป็นอันตรายเข้ามา และขณะเดียวกันก็หายใจเอาสิ่งดี ๆ ที่เรามีอยู่เพียง น้อยนิดออกไป จึงดูเหมือนว่าการปฏิบัตินี้ไม่น่าจะใช้การได้ แต่เมื่อใด ที่เราได้ผ่านพ้นอุปสรรคนี้ไป เราย่อมตระหนักว่าเรามีสิ่งดี ๆ มากมาย และสามารถที่จะแบกรับสิ่งร้าย ๆ ที่เข้ามากับลมหายใจ ดังนั้นกระบวน การทั้งหมดจึงเป็นดุลยภาพซึ่งย่อมเป็นไปดังนี้เสมอ แม้จะต้องใช้เวลา ฝึกฝนยาวนาน การส่งออกและรับเข้าจึงสอดคล้องสัมพันธ์กันอยู่ ยิ่งเรา รับเอาสิ่งร้าย ๆ เข้ามาด้วยความรู้สึกอันเปิดกว้างและกรุณา ก็ยิ่งมีสิ่งดี ๆ มากมายที่จะหายใจกลับออกไป ดังนั้นจึงไม่มีสิ่งใดให้ต้องสูญเสีย มัน เป็นกระบวนการเพียงหนึ่งเดียว
ใน
การปฏิบัติทองเลนเราตั้งปณิธานที่จะรับเอาความทุกข์ของเหล่าสัตว์ เราหมายความตรงตามนั้น เราพร้อมที่จะรับทุกข์มาเป็นของเรา ด้วยเหตุ นี้ มันจึงส่งผลโดยตรงทั้งต่อผู้อื่นและตัวผู้ปฏิบัติ มีเรื่องเล่าขานเกี่ยวกับ
คุรุผู้ยิ่งใหญ่ในสายคาดัมปะซึ่งได้ปฏิบัติทองเลนและได้รับทุกข์ของผู้อื่น มาเป็นของตนได้จริง ๆ เมื่อมีคนเอาก้อนหินปาสุนัขนอกบ้านท่าน คุรุก็ เกิดรอยแผลบวมช้ำขึ้นมาจริง ๆ และสิ่งเดียวกันนี้ก็อาจเกิดขึ้นกับเราเช่น กัน ทว่าเราจะต้องไม่ใช้ทองเลนดุจดังยาถอนพิษ คุณจะต้องไม่ปฏิบัติ เพื่อหวังผล
คุณเพียงแต่ปฏิบัติและปล่อยวาง ไม่สำคัญว่ามันส่งผลหรือ ไม่ ถ้ามันบังเกิดผล คุณก็หายใจออกไป ถ้าไม่ส่งผล ก็หายใจเข้ามา
ดังนั้น คุณจึงมิได้ครอบครองสิ่งใด นี่คือประเด็นหลัก
ตามปรกติแล้วคุณอยากจะยึดความดีของตนไว้ คุณอยากจะสร้างรั้ว ล้อมรอบตนเองและกันทุกสิ่งที่ไม่ดีออกไป ไม่ว่าจะเป็นคนแปลกหน้า เพื่อนบ้านหรือใครก็ตามที่คุณไม่ชอบ คุณไม่ต้องการให้เขาเข้ามาข้าง ใน คุณไม่อยากจะให้เพื่อนบ้านจูงสุนัขมาเดินเล่นบนที่ทางของคุณ เพราะกลัวว่ามันจะทำสกปรกเลอะเทอะในสนามหญ้า ดังนั้นในชีวิต จริงแล้ว คุณมิได้ส่งออกและรับเข้าแต่อย่างใด คุณพยายามทุกวิถีทาง ที่จะปกป้องความสุขเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่สร้างขึ้นให้ตนเอง คุณพยายาม จับมันใส่ขวดปิดผนึก เหมือนดังผลไม้กระป้องซึ่งสะอาดปราศจากเชื้อ คุณพยายามที่จะยื้อยุดไว้เท่าที่สามารถ และทุกสิ่งที่อยู่นอกอาณาเขต ของคุณก็ถือว่าเป็นสิ่งมีปัญหา คุณไม่อยากจะติดไข้หวัดหรือท้องร่วง ซึ่งเกิดขึ้นในท้องถิ่น คุณพยายามที่จะหลีกเลี่ยงเท่าที่สามารถ คุณอาจ ไม่มีเงินพอสร้างปราสาทหรือกำแพงล้อมรอบ ทว่าประตูหน้าของคุณ ก็แข็งแรงใช้การได้ซึ่งคุณลั่ดาลไว้สองชั้นเสมอ แม้เวลาไปพักที่โรงแรม จะมีคำเตือนให้ล็อคประตูไว้สองชั้นเสมอ และอย่าให้ใครเข้ามาจนกว่า จะได้ตรวจสอบจนแใจแล้ว คุณอาจพบคำเตือนเหล่านั้นในกฏของโรง แรมซึ่งติดอยู่หลังบานประตู ซึ่งจะบอกรายละเอียดทุกอย่าง พวกเรา เป็นบ้ากันไปหมดแล้วหรือไร
โดยพื้นฐานแล้ว
มรรคามหายานคือความพยายามที่จะแสดงให้เห็นว่า เราไม่จำเป็นต้องปกป้องตนเองถึงเพียงนี้ เราอาจ
แผ่ออกไปได้อีกสัก หน่อย เขยิบออกไปอีกเล็กน้อย แนวคิดพื้นฐานของการปฏิบัติส่งออก และรับเข้า ก็แทบจะเรียกได้ว่าเป็นการซ้อม เป็น
วินัยเพื่อการลดละกิเลส เป็นหนทางแห่งการมีชัยเหนือขอบเขตอันจำกัดคับแคบของตน การมีชัย เหนือขอบเขตนั้นประกอบด้วยการส่งออกไปพร้อมกับลมหายใจออก เปิดทางให้และส่งออกไปและนำความทุกข์ความเจ็บปวดของผู้อื่นกลับ เข้ามาพร้อมกับลมหายใจเข้าให้ได้มากที่สุด คุณปรารถนาที่จะเป็นผู้รับ ความทุกข์ทนหม่นหมองเหล่านั้น คุณปรารถนาที่จะรับรู้มันอย่างเต็ม เปี่ยมหมดจด
คุณจะฝึกฝน
การยกให้ผู้อื่นเป็นเอกโดยอาศัยการปฏิบัติที่เรียกว่า
ทองเลน ทว่าคุณจะกระทำดังนี้ในโลกสามัญได้อย่างไร คุณจะวิ่งเข้าไปหาใครบาง คนบนถนนพลางพูดว่า " เฮ้ เอาลูกอมนี่ไปและขอกระดาษเช็ดปากในกระ เป๋าของคุณได้ไหม " แน่นอนว่าคุณอาจทำดังนี้ได้หากอยากจะทำและเป็น คนคล่องพอ แต่นั่นเป็นการทดลองใช้กับผู้คนใระดับที่หยาบมาก สิ่งที่เรา กำลังจะทำดังนี้แตกต่างออกไป เรามีวิธีการปฏิบัติที่จะใส่ใจในผู้อื่นเป็น อัดับแรก โดยใช้ลมหายใจเป็นสื่อในการให้และรับ ขั้นแรกของ
การปฏิบัติ ทองเลนคือการส่งออกและรับเข้ามาทางจิตทีละนิดอย่างแช่มช้า จนในที่ สุดเราก็อาจทำสิ่งนั้นได้จริง ๆ ในคัมภีร์มีกล่าวไว้ว่า เราอาจปฏิบัติทองเลน โดยการนำผลไม้จากมือหนึ่งไปมอบให้อีกมือหนึ่ง
มีอุปสรรคมากมายในการปฏิบัติทองเลน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการที่เรามีชีวิต อยู่ในสังคมอุสาหกรรมสมัยใหม่ ทว่าคุณอาจปฏิบัติไปทีละขั้นตอน ซึ่งจะ ทำให้คุณเติบโตขึ้นมาเป็นผู้ใหญ่เต็มตัว ประเด็นหลักคือ
การบ่มเพาะการ เอาใจเขามาใส่ใจเรา แทนที่จะเป็นจอนห์ โด คุณอาจกลายเป็น โจ ชมิดท์ คุณอาจมีความรู้สึกหยิ่งทะนงในตน กระนั้นก็ดีคุณก็อาจเริ่มทำได้ดังนี้ อัน ที่จริงแล้ว ทองเลนเป็นเรื่องของภาวะทางจิตยิ่งกว่าอะไรอื่น ถ้าหากว่าทุก ๆ คนเริ่มจะมอบสิ่งต่าง ๆ ให้แก่กันและกัน ก็คงเต็มไปด้วยความปั่นป่วนสับ สน แต่หากคุณ
บ่มเพาะทัศนะคติที่พร้อมจะจากของรัก ที่จะมองสิ่งที่คุณ หวงแหนให้แก่ผู้อื่น นั่นย่อมเอื้อให้เกิดความเป็นจริงอันงดงามขึ้น เราจะปฏิบัติ
ทองเลนอย่างแท้จริงได้อย่างไร
แรกสุดให้นึกถึงบิดามารดา หรือเพื่อน หรือใครก็ตามที่อุทิศชีวิตเพื่อประโยชน์สุขของเรา หลาย ๆ ครั้ง เราไม่เคยแม้แต่จะกล่าวคำขอบคุณด้วยซ้ำ จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้อง คิดถึงสิ่งเหล่านี้ มิใช่เพื่อให้รุ้สึกผิด แต่เพื่อให้ตระหนักถึงความตระหนี่ คับแคบของตนเอง เรามักจะพูดว่า " ฉันนอยากจะ ... " และเขาก็กระทำ ทุกสิ่งเพื่อเราโดยไม่เคยพร่ำบ่น
ข้าพเจ้ามั่นใจว่าคุณมีตัวอย่างมากมายที่ปฏิบัติตนไม่ดีกับพ่อแม่หรือมิตร สหาย ซึ่งช่วยเหลือเกื้อกูลคุณมาเป็นอันมาก เขาได้อุทิศตนเสียสละเพื่อ คุณแต่คุณไม่เคยแม้แต่จะกล่าวคำขอบคุณหรือเขียนจดหมายหา คุณควร จะคิดถึงผู้คนซึ่งห่วงใยคุณมากถึงขนาดที่ไม่เคยคาดหวังจะได้รับน้ำใจ ไมตรีตอบแทน มีคนเยี่ยงนี้มากมายยิ่ง บางครั้งก็มีคนโผล่เข้ามาช่วยคุณ อย่างเต็มที่ คนเยี่ยงนั้นจำทำทุกอย่างเพื่อคุณ ช่วยเหลือ อุทิศตน ครั้นแล้ว ก็จากไปโดยไม่ทิ้งแม้แต่ที่อยู่หรือเบอร์โทรศัพท์ไว้ ตลอดเวลาย่อมมีคน เช่นนั้นอยู่
คุณพึงระลึกถึงเหตุการณ์เหล่านั้นและน้อมมาสู่การปฏิบัติ ทองเลน ยามเมื่อหายใจออกจงมอบสิ่งที่ดีที่สุดให้ เพื่อตอบแทนความ เมตตาของเขา เพื่อที่จะก่อให้เกิดความดีงามขึ้มาในโลก คุณจึงมอบทุกสิ่ง ที่ดีให้ เป็นสิ่งดีที่สุดที่คุณมี และหายใจเอาความทุกข์ทรมาณและปัญหา ของผู้อื่นเข้ามา รับเอาความเจ็บปวดมาแบกรับไว้แทนนี่คือแนวคิดพื้นฐานของ
การปฏิบัติโลกิยะโพธิจิต อันเป็นการปฏิบัติธรรม ซึ่งยืนพื้นอยู่บนการกระทำ เราอาจ
ให้มากเท่าที่สามารถให้ได้ แผ่กว้างออก ไปเท่าที่สามารถ เรามีมากพอที่จะแผ่ออกไป ด้วยเหตุที่เรามีความดีงามพื้น ฐานอยู่ อันเป็นทรัพย์ซึ่งไม่มีวันหมดสิ้น ดังนั้น เราจึงไม่มีสิ่งใดจะสูญเสีย ทั้งยังอาจได้รับเพิ่มขึ้น เราอาจเป็นตัวรับแรงกระแทกจากความเจ็บปวดของ ผู้อื่นอยู่ตลอดเวลา มันเป็นการปฏิบัติที่เต็มไปด้วยการเคลื่อนไหว แต่ข้าพเจ้า มิได้หมายความว่าพวกเราล้วนอยู่ในรถไฟขบวนเดียวกัน ยิ่งเรามอบสิ่งที่ดี ที่สุดมากเท่าไหร่ เราก็ยิ่งสามารถรับสิ่งแย่ ๆ ของผู้อื่นได้มากเท่านั้น นี่มิใช่ สิ่งที่วิเศษสุดหรอกหรือ
ดูเหมือน
ทองเลนจะเป็นวิธีดีที่สุดที่เราจะใช้แก้ปัญหาทางนิเวศน์วิทยาและ มลภาวะ ด้วยเหตุทุกสิ่งล้วนถูกตอกตรึงอยู่ ทองเลนจึงเป็นวิธีการหลักที่ จะแก้มลภาวะ เป็นเพียงวิธีเดียวเท่านั้น เป็นไปได้ว่ามันอาจส่งผลช่วยชำระ มลภาวะในเมืองใหญ่ ๆ หรือแม้แต่ในโลกทั้งหมด ความเป็นไปได้นี้ทรง พลังยิ่ง